İlkçağ felsefesi Final Soru - Cevap III

Homerik ve hesiodik düzen anlayışları arasında yapılan aşagıdaki karşılaştırmalardan hangisi yanlıştır?

• Homerik düzen soy esaslı iken hesiodik düzende çifçi ve işçi sınıfın alın teri yüceltilir.
• HOmerik düzende Moira'nın hakimiyeti güçlü biçimde ortadayken Hesiodik düzende Moiranın kısmen zayıfladığı yerine adalet tanrıçası Dike'nin öne çıktığı görülür.
• HOmerik düzende tanrılar insanlara karşı çoğu kez ilgilisiz ya da zalimken Hesiodik düzende iyi davranışarı görezeten adil varlıklar olarak sunulmuşlardır.
• Hesiodik düzende tanrılar ve evreni meydana getiren unsurlar zamansal bir sıralamaya sokulurken Homeros'ta bu yönde belirgin bir fikra rastlanmaz.
• Homerik düzende zeus'un ağırlıklı bir rolü varken Hesiodik düzende bu rol gerilemiştir.

Dionysosçu - Orpheusçu ruh anlayışı ile ilgili aşagıdaki fiadelerden hangisi yanlıştır ?

• Ruh bedende hapistir.
• Ruhun nihai amacı hazdır.
• Üç kez iyi hayat süren sonsuz mutluluğa erer.
• İnsan ruhu ölümsüzdür.
• Ruh bendenden bedene göç eder.

Yunan site düzeninin zaman içinde soy esasına dayanan thesmoi düzeninden yazılı yasalara dayalı nomoi düzenine dönüşümündeki ilk adım aşagıdakilerden hangisi tarafından atılmıştır?

• Drakon
• Kleistenes
• Solon
• Homeros
• Hesiodos

Aşagıdakilerden hangisi felsefenin düşünce tarihine getirdiği en öenmli yeniliklerden biridir?

• Zihnin sınıflandırma ve düzenleme etlinliğinin bir sonucu olması
• İnsanın sosyal ve siyasi örgütlenmesiyle paralel gelişen bir evren düzeni anlayışı ortaya koyması
• Evren düzeninin doğru işleyen bir insan aklı tarafından kavranabilecek yapıda olduğunu kabul etmesi
• Evrenin ilk kez kaos denen bir ilk maddeden türediğini ileri sürmüş olması
• Evrene ilk kez belli bir düzen atfetmesi

Aşagıdakilerden hangisi felsefenin doğaya ve evrene yönelik açıklamalarını daha önceki açıklamalardan ayıran özelliklerden biri değildir?

• Akli sorgulamalara dayanıyor olması
• Doğanın yine doğanın kendisinde bulunan ilke ve unsurlarla açıklanması
• Tüm doğal olguların aynı terim ve yöntemlerle incelenmesi anlayışına dayanması
• Doğaya ve evrene ilk kez belli bir düzen atfetmişolması
• Doğal olguları sistematik bir yöntemle ilke düşüncesi ışıgında ele alması

Aşagıdakilerden hangisi Anasimandros'un görüşlerinden biri değildir?

• Varlıkların meydana gelişleri bir tür haksızlıktır.
• Evrendeki zıt güçler ortaya birleşerek uyumu meydana getirirler.
• Evrenin arkhesi evrendeki zıy unsurlar arası mücadeleden bağışıktır.
• Evrendeki tüm şeylerin arkhesi apeirondur.
• Var olanlar nelerden meydana gelmişlerse zorunlu olarak yokolup onlara dönerler

Pythagorasçı evren anlayışında evren düzeninin ortaya çıkmasında rol oynayan maddi unsur aşagıdakilerden hangisidir?

• Harmonia
• Deamon
• Pneuma
• Logos
• Paradeigma

Aşagıdaki yargılardan hangisi Parmenides'in varlık anlayışı ile bağdaşmaz?

• Varlık zaman bakımından başlangıçsız ve bitimsizdir.
• Varlık uzam bakımından sınırlı ve sonludur.
• Varlık ile düşünce özdeştir.
• Yokluğun da bir tür varlığı vardır.
• Varlık bir özdeştir.

Aşagıdakilerden hangisi Parmenides'in varlığına reddettiği olgulardan biri değildir?

• Boşluk
• Duyular
• Oluş
• Hareket
• Yokluk

Empedokles'in evrendeki "oluş" sğürecine ilişkin açıklması aşagıdakilerden hangisidir?

• Oluş farklı maddelerin birbirlerini karşılıklı olarak itmeleri ve çekmeleri sürecinden ibarettir.
• Oluş evrendeki maddelerin uzamda mesafe kat etmeleri yani bir yerden başka bir yere gitmeleri yer değiştirmeleri sürecidir.
• Oluş evrendeki zıt unsurların temel bir kaynaktan çıkmaları ve yeniden o kaynapğa dönemeleri sürecidir.
• Oluş maddenin zamanın bir diliminde yoktan varlığa gelmesi ve zamanın bir başka diliminde yeniden yokluğa dönemsi sürecidir.
• Oluş evrende ezeli ebedi biçimde bulunan bazı değişmez unusrların birbirleriyle birleşmemeleri ve dağılmaları sürecinden ibarettir.

Aşagıdakilerden hangisi çoğulcu maddeci olarak adlandırılan düşünürler tarafından bir hareket ilkesi olarak ileri sürülmüş kavramlardan biridir?

• Öfke
• Spermata
• Sevgi
• Psykhe
• Daemon

Demokritos'a göre aşagıdakilerden hangisi atımların ikincil özellikleriyle açıklanabilecek olgulardan biridir?

• Görünüm
• Ezellilik
• Değişmezlik
• Bölünemezlik
• Aşkınlık

Aşagıdakilerden hangisi Atina'da sofist hareketin ortaya çıkmasını ve güçkenmesini kolaylaştıran sebeplerden biri değildir?

• Sitenin geleneksel değerlerine yönelik eleştirenlerin artması
• Doğa araştırmalarına ve gelsefesine yönelik merak
• Sitede giderek gelişen demokrasi ortamı
• Bireyin site düzeninde pratik bazı becerilerle donatılması ihtiyacı
• Sitede yeni bir eğitim anlayışına ihtiyaç duyulması

Aşagıdakilerden hangisi Platon'un Sokratik diyalogları arasında yer almaz?

• Khamides
• Kriton
• Euthyphron
• Theaetetos
• Lakhes

Platon'un Gergias diyalogu ile ilgili aşagıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• Eserde sofistlerin insan merkezci görüşlerinin benimsendiği görülür.
• Platon'un Güney italya'ya yaptığı bir seyehatten sonra yazıldığı iddia edilir.
• Platon'un sokrates'in etkisinden sıyrılarak kendi görüşlerini geliştirmeye başladığı bir eserdir.
• Sokrates ilk kez bu eserde belirgin bir erden tanımı vermektedir.
• Eserde Pythahoresçıların Platın üzerindeki etkilerni görmek mümkündür

Aşagıdakilerden hangisi Platon'un maddi yapıdaki duyular şeylerle, düşünce ile kavranabilen idealar arasındaki ilişkiyi açıklayabilmek için başvurduğu kavramlardan biri değildir?

• Taklit etme
• Birleştirme
• Pay alma
• Bulunma
• Katılma

Platon'un Timaios isimli eserinde bahsi geçen ilk madde ile ilgili aşagıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• Bir tür var olmama durumu olarak düşünüldüğü anlaşılmaktadır.
• Onu insan için bilinebilr kılan hiçbir özelliğe sahip değildir
• Ezeli ve ebedi yapıdadır.
• İnsan ruhu ilk maddeden meydana getirilmiştir.
• Evren düzeninin formel nedenini oluşturur.

Platon'Un diyalektik yönteminin dayandığı düşünsel faaliyetler aşagıdakilerden hangisinde doğru ve tam olarak verilmiştir?

• Bilgiyi konularına göre sınıflandırarak bütünlüklü bir sitem haline getirme
• Adalet iyilik ve güzellik kavramlarının sitede hakim olması
• Dağınık kavramları genel bir tanım doğrultusunda toplamak ve düşünceyi tabi eklem yerlerinden ögelerine ayırma
• Evrenin ilk maddeden yola çıkarak ideaların bilgisi doğrultusunda bir düzene girmesi
• Bilginin temel konularını belli bir çizgisel doğrultu üzerinde bölümleyerek doğrultu üzerinde bölümleyerek sınıflandırma

Platon Phaedrus isimli eserinde ruhun yapısını bir at arabası bezeymesi ile açıklamaktadır. Bu benzetmede resmedilen beyaz at aşagıdakiler kavramlardan hangisini temsil etmektedir?

• Tumoeides
• Logistikon
• Pskhe
• Epistymetikon
• Phusis

Platon 'un Devlet adamı isimli eserinde aşagıdaki rejim türlerinden hangisi aristokrasi rejiminin bozulmuş şekli olarak gösterilir?

• Krallık
• Oligarşi
• Tiranlık
• Demokrasi
• Monarşi

Platon'a göre aşagıdakilerden hangisi toplum düzenini oluşturan tüm sınıfların ortak erdemidir?

• Ölçülülük
• Cesaret
• Bilgelik
• Alçakgönüllülük
• Güç

Aşagıdakilerden hangisi Platon'a göre ruh'un özellikleriden biri değildir?

• Ölümsüz sonra da varlığını bir şekilde sürdürmesi
• Düzeninni yürekli atılgan olan parçasının egemenliğine borçlu olması
• İdeaların düzenini siteye taşıma işleviyle donatılmış olması
• Düzenini ideaların temaşasına borçlu olması
• Üç parçalı bir yapıda olması

Aşagıdakilerden hangisi Aristotoles'in Orhanın isimli eserinin kapsamı dahilinde değildir?

• Akıl yürütmenin temel ilkeleri
• Önermeler
• Ruh sorunu
• Kategoriler
• Sofistik akıl yürütmeler

Aristotoles'e göre aşagıdakilerden hangisi edimselleşme ile doğru orantılı değildir?

• Varlık kazanma
• Yetkinleşme
• Mükemmeleşme
• Form kazanma
• Maddileşme

Değişik ağaç tikelleri arasındaki farklılıkları açıklamakta aşagıdaki kategorilerden hangisine başvurulamaz?

• Konum
• Yer
• İlişki
• Töz
• İyelik

Mantık disilininde tasım'ın tanımı aşagıdakilerden hangisidir?

• Tekte tikellerden tümelin bilgisine ulaşma yöntemidir.
• Formun çürütülemez doğadaki kesin bilgisidir.
• TÜmelden yola çıkarak tikele varan bir çıkarım türetme yöntemidir.
• Mantıksal önermelerin tutarlılıklarını sınama yöntemidir.
• Mantıktaki çelişmezlik ilkesinin diğer adıdır.

Aristotoles'in yaptığı etkin akıl- edilgin akıl ayrımı ile ilgili aşagıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• İnsan edilgin aklı ile doğadan bir parçasıyken etkin aklı ile doğadan ayrı bir yerde bulunur.
• Duyusal bilgiler edilgin akılla soyut kavramlar ise etkin akılla kavranırlar
• Edilgin akıl bedenle birlikte ölür etkin akıl ise ölümsüzdür.
• Edilgin akıl daima bedenle birlikte bulunur etkin akılsa bedenden ayrı düşünebilir.
• Edilgin akıl kimi yorumcularca tanrısal akılla bağlantılı olarak ele alınmıştır. Etkin akıl ise insani bir yapı sergiler.

Aristotoles iyi olarak nitelediği siyasi rejimler arasında ayrım yaparken aşagıdaki ölçütlerden hangisi gözetir?

• Yönetimi elinde bulunduranların sayısı.
• Çoğunluğun yararının gözetip gözetilmediği
• Sitenin sahip olduğu askeri ve ticaeri güç
• Adalet sistemi
• Etik erdemler

Platon'un Devlet Adamı isimli eserinde aşagıdaki rejim türlerinden hangisi aristokrasi rejiminin bozulmuş şekli olarak gösterilir?

• Krallık
• Oligarşi
• Tiranlık
• Demokrasi
• Monarşi

Aşagıdakilerden hangisi tümel ya da evrensel kullanımına karşılık geliştirilmiştir?

• Dağıtıcılık
• Düzelticilik
• Eşitlik
• Doğruluk
• Yasallık

Erdemli olmak isteyen insanın eylemleri için belirleyeceği nihai amaç aşagıdaki niteliklerden hangisine sahip olmalıdır?

• Her amaç adına araç olabilme
• Haz sağlama
• Yarar sağlama
• Kendine yeterlilik
• Çözümlenebilirlik