27 Şubat 2011 Pazar

Antik Yunan Dünyasına Genel Bir Bakış

Mitosların Genel Özellikleri
Evren düzenine ilişkin ilk açıklamaları içerirler.
Felsefeden önce ortaya çıkmışlardır.
Doğaüstü kaynaklara başvurarak açıklamalar yapılır.
Tüm anlam ve gerçekçiliğin tanrısal kaynaklardan elde edildiği düşünülür
Evrende sürekli bir düzen fikri arayışı taşımışlardır.
Tanrılar dünyasının yeryüzündeki hayatın kozmik bir yanılsıması olarak görmüşlerdir.
Yunan felsefesini etkilemişlerdir.
Doğaüstü açıklamalar yapmışlardı.

Antik Yunandaki mitosları Mısır ve Mezopotomyada ki mitoslardan ayıran en önemli özellik sözlü kültürle gelişmiş olmalarıdır.

Epitomoloji: bilgi üzerine söz söyleme biçimidir.

Homerik-Hesiodik düzen herşeyin yunan soylu sınıflarının bakışı ile verilmesi
Homerik-Hesiodik düzen: Ruhun dünyevi tutkulardan arındırılması.
Homerik-Hesiodik düzen: toprağa bağlılık emek ve alınterinin önemsenmesi.
Homerik-Hesiodik düzen: evrenin tanrılar arasında uzamsal açından pay edilmesi.
Orphik-Dionysosçu düzen: toprağa bağlılık emek ve alın terini ön plana çıkartmıştır.

Olimposçu düzen M.Ö 9 yüzılda meydana çıkmıştır.
Antik yunan toplumunda ortaya çıkmıştır.
Sözlü kültürün ve öykülenmeci anlayıştan beslenmiştir.
Yunan felsefesinin temel kavramlarını meydana getirmiştir. .
Doğu mitoslarından etkinlenmiştir.

Yunan felsefesinin temel kavramlarından biri olan iyi yani "Agathos" sözcüğü, Homeros'ta : İnsanın dünyadaki rolünü iyi oynaması anlamında kullanılmıştır.

Homerosun eserlerinde "dizmek" ve "düzenlemek" anlamından türetilen ve sürekli kullandığı sözcük kosmosdur

Antik yunanda moira sözcüğü
a. Pay,
b. Bölüşülmüş parça,
c. Kader
d. Evrenin temelindeki belirsizlik
e. Kendiliğinden işleyen bir güç

anlamlarında kullanılmıştır. Bu ruhun göçmesini kesinlikle içermez


Felsefenin doğuşundan önce mitosun kendi içinde de akli ve adil bir düzen arayışının olduğunu gösteren durum : Zeus ve Dike'nin aklın ve adaletin tanrıları olarak yüceltimeleri iki değerin de etkili olduğunu gösterir.

Evrendeki tüm varklıkların kaostan türediklerini söylemesiyle ilk filozoflarıda varlığın kökenine ilişkin sorular yöneltmiş kişi Hesiodos'tan başkası değildir. (Aslanım Benim)
Tabi bu durum kendin sonra gelen düşünürleride düşünmenin orgazm aşamasına kadar sürüklemiştir ne yalan söyleyeyim.

Hesiodos'un soy esaslı düzene ilişkin yapmış olduğu eleştiriler genel olarak Adalet düşüncesinde yoğunlaşmıştır yani adalet hep ön planda olmuş hesiodos nazarında. Soylular halkı kullanamaz yaşasın halkların özgürlüğü ,,, acıtasyonu yani.

Hesiodos işler ve günler adlı eserinde geçen eris sözcüğünü:
a. Çatışma
b. Çalışma
c. Mücadele
d. Toprağa Bağlılık
Anlamlarında kullanmıştır. Yani bu kelimeden tutup kader anlamı çıkarmayın sakın ha çok büyük yanlışlık olur.

Adalet arayışını geçmişteki ideal bir toplumla ilişkilendirerek ve adaleti de kökenlere doğru bir çağrı olarak kabul eden mitos yapıcı Hesiodos'tan başkası değil doğru bildiniz efenim.

Homerik- Hesiodik Düzeni Orphik dionysoscu Düzenden ayıran yegane durumlar şunlar:
Ruhun ölümden sonra sorgulandığı düşüncesi.
İnsan hem kötü hemde iyi yana sahiptir düşüncesi.
Bu dünyacı değil öteki dünyacı olması.
Kurtuluşun ölümden sonraki hayatta aranması.

Aiskhylos'un tragedya sanatının özellikleri:
Eserlerinde çatışan sınıfların uzlaşması vardır.
Tanrıların adil olmaları gerektğini belirtmiştir.
İnsanın tanrılar yardımıyla evrenin düzenini kavrayabileceğini savunmuştur.
Kader ile tanrısal adaleti uzlaştırmaya çalışmıştır.

Yunan tragedyalarının genel özellikleri
Euripides konularının insan ve toplumdan almıştır.
Sophokles'in eserlerinde farklı düzen anlayışlarının çatışması vardır.
Aiskhylos'un eserlerinindeki uzlaşı akıl ve güç arasındadır.
Aiskhylos'un eserlerinde adalet ve düzen gereksinimleri önemsenmiştir.

İlk Yunan tarih yazılarının temel özellikleri:
Mitoslardaki akıl dışı ögeleri ayıklama çabasındadırlar.
Mitosların tarihsel bir anlatıya dönüşmesini sağladılar.
Histoira sözcüğünü sorgulama anlamında kullanmışlardır.
Kendilerinden sonraki bazı önemli düşünürleri etkilemişlerdir.

Tarih olaylarına insan aklının ve iradesinin egemen olduğunu belirterek yunan dünsyasında akılcı eleştirilerin öncülüğünü yapan şahsiyet Thukydides'ten başkası değilmiş yanlış cevap vermiştim ben buna.

2 yorum:

  1. anacak bu kadar güzel özetlenebilirdi teşekkürlerr

    YanıtlaSil
  2. çok tesekkürler yardımız için harika bi özet olmuş...

    YanıtlaSil

Yorumda bulunarak konuyu zenginleştirebilirsiniz.