Epistemoloji Ara Sınav Soruları

Aşağıdakilerden hangisi insanı diğer canlılardan ayıran niteliklerden biridir?

•  insanın fiziksel bir varlık olarak doğanın bir parçası olması
•  insan bedeninin dışarıdan gelen etkilere maruz kalabilmesi
•  insan bedenindeki hücrelerin yok olma ve bozulma süreçlerine girebilmesi
•  insanın bilinçli bir şekilde bilgi edinmeye açık olması
•  insanın algısal kapasitelerinin olması

Aşağıdakilerden hangisi iç hallere yönelik bir farkındalık örneğidir?

•  Bir köpeğin, sahibinin "otur!" komutundan sonra oturması
•  Bir köpeğin acıktığının farkında olması
•  Kumsalda, yumurtadan yeni çıkmış bir deniz kaplumbağasının hemen okyanusa doğru ilerlemesi
•  Bir insanın karmaşık bir matematik problemi çözmesi
•  Bir sirk ayısının dans etmesi

Aşağıdakilerden hangisi "öğrenilmiş bedensel bilme" durumuna bir örnektir?

•  Bir insanın kaşık bıçak tutarak yemek yemesi
•  Bir köpeğin deniz suyuna atlar atlamaz yüzmeye başlaması
•  Bir maymunun bir matematik problemi çözmeye çalışması
•  Bir insanın susadığını hissetmesi
•  Bir insanın bankadaki birikmiş parasıyla ne yapacağını düşünmesi

Bilginin nesnellik kavramı ile ilişkisi açısından aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

•  Nesnellik, "nesne olma durumu"nu sorgulama anlamına geldiği için bilgilenme üstü bir arayıştır
•  Bilgi, arzulama, inanma ve hissetme gibi zihinsel durumların nesneler tarafından nasıl temsil edildiğini anlama sürecidir.
•  Bilginin nesnellik kavramıyla bir ilişkisi olamaz; çünkü bilgi yalnızca insanları ilgilendirir
•  Bilgi, nesnelerle özneleri karşı karşıya getirir
•  Bilginin içeriğinin belirlenmesi kişilerin öznel tercihlerinden bağımsız olarak gerçekleşmektedir

Bilginin öz değeri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

•  Bilgi, sonuçlarından bağımsız olarak değerlidir
•  Bilgi, sağladığı avantajlar için değerlidir
•  Bilgi, sağladığı yararlardan bağımsız olarak değerlidir
•  Bilgi, kendi içinde değerlidir
•  Bilgi, kendisi için arzu edilmesinden ötürü değerlidir

Bir bilgi felsefecisini bir bilim insanından ayıran özellik, aşağıdakilerden hangisidir?

•  Kuramsal ilgiyi bilgi kavramının kendisine yöneltme
•  insanın algılarıyla kavradığı dünyanın görünüşüyle yetinmeme
•  Gözlemlenen durumların ötesine geçme
•  Dünyaya kuramsal bir düzeyden yaklaşma
•  insanın düşünsel dünyasını zenginleştirecek açıklamalar sunma

Aşağıdakilerden hangisi epistemolojinin temel konularından biri değildir?

•  Bilginin kavramsal unsurları
•  Bilginin olanaklılığı
•  Bilginin toplumsal boyutu
•  Bilginin kaynağı
•  Bilginin yalınlığı

Aşağıdakilerden hangisi epistemolojik çözümlemenin temel kavramlarından biri değildir?

•  Norm
•  Epistemolojik aşkınlık
•  Önermesel bilgi
•  Epistemolojik gerekçelendirme
•  inanç

Aşağıdakilerden hangisi bir "önermesel doğru" örneği değildir?

•  Çimenin rengi normal şartlar altında mavi değildir
•  Japonya'nın başkenti Tokyo'dur
•  Su bir içecektir
•  Yalan söyleme, bu hiç doğru değil.
•  Sofraya oturmadan önce elleri yıkamak genel kabul gören bir doğrudur.

Aşağıdakilerden hangisi bilişsel bir durum değildir?

•  Bir önermenin geçerlilik denetlemesini yapmak
•  Evrende yaşayan başka canlıların olup olmadığı konusunda akıl yürütmek
•  Yüzüne çarpan soğuğu hissetmek
•  Çocukluğunda oynadığı oyunları anımsamak
•  Ağaçlardan düşen yaprakların kurumuş olduğunu algılamak

Eski Yunan'daki ilk düşünürlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

•  ilk düşünürler, gözlemlenebilen olayların açıklanmasında genellemelere başvurmuşlardır.
•  ilk düşünürler, gözlemlenebilen olayların açıklanmasında tek tek olgulara veya durumlara başvurmuşlardır.
•  ilk düşünürler, dünyanın her tarafında geçerli olabilecek kuramsal açıklamalara başvurmuşlardır.
•  ilk düşünürler, sadece felsefenin değil, bilimin de başlangıç noktasını temsil ederler.
•  ilk düşünürlerin kuramsal açıklamaları evrensel bir özellik taşır.

Sokrates öncesinde ortaya çıkmış olmakla birlikte Sokrates, Platon ve Aristoteles ile birlikte daha da tartışılarak irdelenmiş olan konu aşağıdakilerden hangisidir?

•  Siyasal yapı
•  Pratik us
•  Genellik
•  Evrenin atomsal yapısı
•  Etik varoluş

Aşağıdakilerden hangisi 'tikel' sözcüğüne yakın bir anlama sahiptir?

•  Teklik
•  Çokluk
•  Genel
•  Bütünsel
•  Bire bir

Platon'un kuramı ile ilgili aşağıdaki iddialardan hangisi doğrudur?

•  Tümeller değişen dünyanın içerisinde yer alır
•  Tikeller tümellerden epistemolojik olarak önce gelir
•  Tikeller tümellerden ontolojik olarak önce gelir.
•  Bir tümel birden fazla fiziksel nesneye uygulanabilir.
•  Bir kavramdan anlaşılan şey o kavramın örnekleridir

Platon ile Aristoteles'in görüşlerini ayıran felsefi nokta, aşağıdakilerden hangisidir?

•  Platon'un tümelleri kabul etmesi; Aristoteles'in ise tümelleri reddetmesi
•  Platon'un tözün bilinemez olduğunu; Aristoteles'in ise tözün bilinebilir olduğunu savunması
•  Platon'un bilginin nesnesi olan unsurların gözlemlenebilir dünyanın dışında olduğunu; Aristoteles'in ise bilginin nesnesi olan unsurların gözlemlenen dünyanın içinde olduğunu savlaması
•  Platon'un bilginin nesnesinin tümeller olduğunu; Aristoteles'in ise bilginin nesnesinin tikeller olduğunu savunması
•  Platon'un bilginin nesnesinin tikeller olduğunu; Aristoteles'in ise bilginin nesnesinin tümeller olduğunu savunması

Dünyanın herhangi bir yerinde "üç kenarlı bir kare" bulunma ihtimali felsefi olarak nasıl değerlendirilir?

•  Eylemsel olarak olanaksız ancak fiziksel olarak olanaklı
•  Mantıksal olarak olanaksız ancak fiziksel olarak olanaklı
•  Hem eylemsel olarak hem de mantıksal olarak olanaklı
•  Fiziksel olarak olanaksız ancak mantıksal olarak olanaklı
•  Hem fiziksel olarak hem de mantıksal olarak olanaksız

Aşağıdakilerden hangisi Descartes'ın savunduğu iddialardan biri değildir?

•  Algılar insanı kimi durumlarda ciddi olarak yanıltabilir
•  Rüyalar güvenilir bilginin kaynağı olamazlar
•  Algı dışındaki bilgi kaynaklarının tümüne şüpheyle yaklaşılabilir
•  Matematiksel bilginin bile epistemolojik garantisi olmayabilir
•  Bilgi kaynaklan sorgulanmalıdır

"Olgusal düzenlilikleri bilme", ne tür bir bilgi örneğidir?

•  Aşkınsal bilgi
•  Tümevanmsal bilgi
•  Tümdengelimsel bilgi
•  Dolaylı kanıtlama bilgisi
•  Matematiksel bilgi

G. E. Moore'un sağduyusal argümanı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

•  "Ben nefes alan bir varlığım" cümlesi bu cümleyi söyleyen özne için şüphe içeren bir cümledir.
•  "Var olma" kavramı zaman ve mekân dışında olmayı ifade eder.
•  Sonuç önermesi öncülleri tekrar etmelidir
•  Argümanın öncülleri iyi bilinen önermelerden oluşmaktadır
•  Argüman mantıksal bilgiden yola çıkarak oluşturulmalıdır.

"Dogmatizm" kavramıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

•  Dogmatik bir insan kendi düşüncesine karşı öne sürülebilecek bir düşünceyi değerlendirmeyi reddeder
•  Dogmatizm şüpheciliği önceler
•  "Dogma", yöntemsel şüphe uygulandıktan sonra ortaya çıkan şüphe edilemez bilgidir
•  Ilımlı anlamda tutucu olmakla dogmatik olmak aynı şeydir.
•  Dogmatik kişi kendi görüşlerini hem savunan hem de karşıt görüş karşısında eleştirel bir tutum sergileyen kişidir.

"Duyu verileri" ile "algı" arasındaki farkla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

•  Duyu verileri farklı derecelerde olsa da tüm canlılarda bulunur; ancak algı yalnızca insana özgüdür.
•  Duyu verileri ile algı yalnızca insanların gerçekleştirebileceği işlevler olarak sadece derece farkıyla birbirinden ayrılırlar.
•  Algı bitkilere özgüdür; duyu verileri ise tüm canlıların sahip olduğu bir yetidir.
•  Duyu verilerinden farklı olarak algı yalnızca hayvanların ve insanların sahip olduğu bir işlevdir.
•  Hayvanlar duyu verilerine; insanlar ise algılara sahiptir.

Temsil epistemolojisinin en temel sorunu, aşağıdaki sorulardan hangisiyle en ivi şekilde ifade edilir?

•  Bir özne zihninin temsili olan resimlerin bilgisine nasıl ulaşabilir?
•  Bir öznenin zihninde oluşan temsiller zihninde oluşmayan temsillerle ne kadar örtüşmektedir?
•  Madde zihni nasıl temsil edebilmektedir?
•  Nesneleri temsil eden ideaların temelinde bilgiye nasıl ulaşılabilir?
•  Bir özne kendi zihninden hareketle zihninin dışındaki gerçekliğin bilgisine nasıl ulaşabilir?

İngiliz deneyimcilerinden John Locke'a göre, aşağıdaki iddialardan hangisi doğrudur?

•  Yalnızca basit ideaların varlığından söz edilebilir.
•  insan zihni doğuştan getirdiği pek çok deneyim sayesinde karmaşık idealardan oluşmaktadır.
•  Algılar olmadan idealar oluşamaz.
•  insan zihni doğum anında basit idealardan oluşmakta, yaşam içerisinde deneyim kazandıkça da karmaşık idealara ulaşmaktadır.
•  Karmaşık idealar basit idealardan bağımsız olarak bir öznenin zihninde oluşabilirler.

David Hume'a göre epistemolojik açıdan sorulması gereken en önemli soru aşağıdakilerden hangisidir?

•  Zaman ve mekânı aşan bilgi var mıdır?
•  insanlann nesnelerin nesnel olarak var olduğuna inanmasına neden olan şey nedir?
•  Birincil nitelikleri ikincil niteliklerden ayıran özellikler nelerdir?
•  insanlann doğuştan getirdiği idealar hangileridir?
•  Nesnelerden bağımsız olan ideaların kaynağı nedir?

Berkeley'in zihinden tamamen bağımsız maddesel nesnelerin yar olmadığını savunmasının nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?

•  Duyumsanabilir olan nesneleri algısal unsurlanndan ayıkladıktan sonra tasarlayabilmek olanaksızdır.
•  idea ideaya benzediği için zihnin duyumsanabilir olan nesnelerin özelliklerini algılaması olanaksızdır.
•  Var olabilmek için maddesel olmak gerektiğinden, nesnelerin birincil niteliklerini tasarlayabilmek olanaksız hale gelir.
•  Yalnızca Tann tüm nesneleri sürekli algıladığından, insan zihni nesneleri algılamak yerine hayal edebilmektedir.
•  Maddesel tözlere dokunulması olanaksızdır

Usçuluk akımı aşağıdakilerden hangisini savunmaktadır?

•  Aklın kullanımı olmaksızın bilgiye ulaşılamaz
•  Mantık olmadan bilgi olanaklı değildir
•  Aklın varlığı yadsınamaz
•  Bilgiye ulaşmada akla uygun yöntemler izlenmelidir
•  insan aklının kendisi bilginin temel kaynağıdır.

Aşağıdakilerden hangisi "nous" kavramının Eski Yunan'daki kullanımları arasında ver almaz?

•  Ruhun ölümsüz ve akıl içeren kısmı
•  Tannsallığa yakın olan işlev
•  Algılanamayan maddesel güç
•  Algılanabilir ilke
•  Akıl

Kanfın Hume'u eleştirdiği en temel nokta aşağıdakilerden hangisidir?

•  Hume'un deneyimsel bilgi ve biçimsel bilgi dışında bir bilgi türü kabul etmemesi
•  Hume'un bilgi edinmede deneyimden yararlanması
•  Hume'un şüpheci olması
•  Hume'un metafizik doğruların peşinden giderek "töz" gibi anlaşılması güç olan kategorilerin varlığını ortaya koymaya çalışması
•  Hume'un aklı temel alarak bilgi edinme sürecinde her türlü deneyim parçasını reddetmesi

Aşağıdakilerden hangisi analitik cümle örneklerinden biri değildir?

•  Üçgen üç kenarlıdır
•  Dünyanın tek uydusu Dünyanın etrafındaki yörüngesinde dönen tek gök cismidir
•  Bekârlar evli olmayan insanlardır
•  Dünyanın tek uydusu Dünyanın tek uydusudur
•  Dünyanın tek uydusu vardır.

Aşağıdakilerden hangisi sentetik a priori bir cümle örneğidir?

•  Dört kenarlı dörtgenlerin dört kenarı vardır
•  Su iki hidrojen ve bir oksijen atomunun bir araya gelmesiyle oluşan bir sıvıdır.
•  Dünyamızda gerçekleşen her doğal olgunun bir nedeni vardır.
•  4+5=4+5
•  Çimen yeşildir.