Kadın, Aile ve Toplum

G.P Murdock'ın aileye yüklediği işlevler

• Cinsel işlevi
• Ekonomik işlevi
• Eğitim işlevi
• Yeniden üretim işlevi

İsrail'deki Kibutz yerleşkelerinin özellikleri

• Mülk ve sermaye ortaktır.
• Temel ekonomik faliyetleri tarım ve hafif sanayidir.
• Ailelerde cinsel eşitlilik vardır.
• Batı'daki annelik rolü reddedilmiştir.
• Çocular ayrı yaşar.

Parsons'ın ailenin büyün toplumlarda geçerli olduğunu iddia ettiği iki işlevinden biri Çocukların birincil sosyalizasyonu.

Aileye işlevsel bakan dingiller:

• Parsons
• E. Vgel
  
• N. Bell
• Murdock

R.D Laing aileye işlevsel bakmamıştır.

Aile konusunda Marxist yaklaşımın görüşleri:

• Aile toplumsal sınıf bağlamında anlam kazanır.
• Aile özel mülkiyetle varlık kazanmaktadır.
• Özel mülkiyetten majrum kalan kadın erkek tarafından kontrol altında tutulmaktadır.
• Aile devletten bir karşılık almadan yeni neslin üretimini düşük seviyede tutmaktadır.
• Aileye eleştirel bakar.

Türkiyede ağırlıklı olarak aile genişleme biçimi dikey genişleme yaşanmaktadır.

Ailenin ekonomi ile ilişkisi bağlamında doğrular.:

• Kapitalizm öncesinde toplumda aile ekonomik bir birimdir.
• Kapitalist toplumda ailenin birçok işilevi toplumda oluşturulan okul v.b gibi başka kurumsal yapılara aktarıldı.
• Kapitalizm sonrasında aile bireyleri toplumsal iş bölümü içersinde yerlerini alarak üretimin örgütlü bir biçimde yapıldığı fabrikalarda çalışmaya başladılar.
• Kapitalizmde erkek nufus artı değer üreterek ücretli emeği ile üretimde birincil statüye yerleşirken kadınlar ev eksenli yaşamaya devam etti.
• Kapitalizmde kadın emeği ikinci statüsünü aşamamıştır.

01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4320 sayılı Ailenin Korunmasına dair kanun'un amaçlarından bir tanesi: Kadını her türlü şiddetten korumaktır.

Erkek egemen ataerkil sistemde iktidarı hiyerarşiye ve rekabete dayalı ele alan ve kadının özgürleşmesini sadece yasal düzenlemelere değil kültürel ve toplumsal kurumların da alt üst olmasının gerekliliğini savunan görüş: Radikal Feminizm

Kadının ev içindeki konumuyla ilgi olarak:

• Ev içi emek sadece kullanım değeri üretmez artık değerin üretikmesinde de temek bir işlev görür.
• Kapitalist girişimin toplumsallaşmış emeği ile kadının evdeki özel emeği arasındaki bölünme kişisel yaşamlarımızla ve toplumsal iş bölümündeki yerimiz arasındaki bölünmeyle sıkı bir ilişki içindedir.
• Aile içersinde kadın için iş ve hayat iç içe geçmiştir.
• Ailenin kapitalizmele ilişkisi ev içi emeğinin kapitalizmle olan ilişkisiyle bağlantılıdır.

Kadın emeğinin piyasadaki konumuyla ilgili özellikler

• Kadınlar en çok düşük statülü işlerde çalışır.
• Kadınlar vasıfsız olurlar ve yönetici görevlerde çok nadir bulunurlar.
• Kadınlar işyerinde görev ve sorumluluklar dağıtılırken iş eğtimi ve yükselme fırsatlarını kullanabilmede otorite denetim ve kontrole tabi oluşta üretim faaliyetinde çalışma biçim ve koşulları saptanırken ayrımclıkla karşılaşırlar.
• İşgücü piyasası içersinde ikincil ve düşük statülü işlerde çalırşılar.
• Kadınlar beş para etmezler anlamına gelen herşey bu sorunun cevabı kısacası. Benim kadınım ben dersem onu yapar.

Yasada belirtilen ekonomik şiddetin özellikleri

• Bireyin para harcama yetkisinin kısıtlanması
• Bireyin çalışmasının engellenmesi
• Bireyin aldığı ücrete el konulması
• Bireyin zorla çalıştırılması
• Yani hatun kişiye yapılan hayvanlıkların ekomik olanı mantıkla bulunşunca bu soruya cevap oldukça kolay.

G.P Murdock'ın ailenin evrensel olduğu görüşüne karşı verilen örnek İsrail'deki kibutz yerleşkesi.

Parson'ın aile çalışmaları özellikleri:

• Anne babanın çocuk üzerindeki egemenliğini yüceltmiştir.
• Cinsiyet rollerini dokunulmaz kılmıştır.
• Aile geleneksel değerleri yeni kuşaklara aktarıcı işleve sahiptir.
• Ailenin toplum nüfusu içersinde yetişkin kişiklerin sabitlenmesi olarak işlevi olduğunu belirtmiştir.

Ebeveynler arasındaki çözülmemiş çatışmalardan çıkan gerilim ve düşmanlık çocuğa yansıtıldığını ve çocuklar ebeveynler tarafından gerilimlerini gidermek için günah keçisi olarak kullanıldığını belirterek ailenin olumsuz işlevlerine dikkati çeken E. Vogel ve N. Bell olmuşlar.

Ailenin ilişkisinin bir bağ olduğunu ve bu bağ içersindeki etkileşimden karşılıklı içselleştirmenin geliştiğini ifade eden R.D Laing

Talcott Parsons'ın modern sanayi toplumunun tipik aile yapısı olarak sunduğu aile İzole edilmiş Çekirdek Aile.

01.06.2005 tarihinde yürülüğe giren Yeni Türk Ceza yasası kadının cinsel ve bedensel büyünlünü koruyan değişikler içermektedir. Yasada yer verilenlerden bazıları:

• Töre cinayetleri cezalandırılmaktadır.
• Birden fazla evlilik ve nikah cezalandırılmaktadır.
• Evlilik içi tecavüz yasaklanmatadır.
• 20 haftayı geçmemek koşulu ile tecavüz sonucu hamile kalan kadına kürtaj hakkı sunmaktadır.

Türkiye'de kadın ve aileye yönelik yeni yasal düzenlemeler yapılmış olsa da yaşanan ve büyük eksikliklerin başında Kadınların yasal haklarından yeterince haberdar olmamaları gelmektedir.

Türkiye'de boşanmayla ilgili olarak söylenecekler laflar!

• Boşanma toplum tarafından tercih edilen bir olgu değildir.
• Eşlerden birinin kötü muamelede bulunması boşanmanın nedeni sayılabilmektedir.
• Eşlerden birnin evlilik dışı ilişkisi boşanma sebebidir.
• Hayata kast edecek derecede davranışlar varsa boşanma nedeni olabilmektedir.

G.P Murdock aile için sıraladığı işlevler:

• Ekonomik işlev
  
• Yeniden üretim işlevi
  
• Eğitim işlev
• Cİnsel işlev

G.P Murdock aile tanımın ögelerinden biri Ortak İkamet

Aileye bakış açısının sorduğu temel sorulardan biri : Aile ve toplum sistemin diğer parçaları arasında nasıl bir ilişki vardır ?

Aile içersindeki etkileşim tatikler içeren karmaşık bir oyun gibidir diyen R.D Laing'in verdiği örnekte yer alan Jane aile içersinde kendisini Tenis topu gibi tanımlar.

Özerk bir kendinin gelişebilmesi için çocuk ailesi tarafından talet edilen sonsuz isteklerden bağımsız olmalıdır diyen psikiyatrist ve kitabı : E. Leach - Kaçış Dünyası mı?

Parsons'ın çekirdek aile modelinde tasarladıkları

• Ailenin özelliğinin ve yalıtılmışlığının temini için büyükbaba ve büyükanne için ayrı bir ev sağlanması
• Yetişkin kişiliklere istikrar kazandırmak için çocukların toplumsallaşma işlevi
• Mesleki organizasyonun akrabalıktan ayrılması
• Cocugun çok kültürlü ortamlarda yetişmesinin sağlanması

1990'lı 2000'li yıllarda Türkiye tarımında varlığını sürdüren yapısal ilişkiler

• Küçük köylü mülkiyeti
• Uzun dönemli mevsimlik işçi
• Ücresiz aile emeği
• Küçük meta üreticiliği

Kültür ve Toplum

İnanç değer norm dil davranışlar ve bir nesilden diğer nesile aktarılan maddi-manevi ögelerden oluşan bütünsel sisteme Kültür adı verilir.

Kültürün çeşitleri arasında

• Alt Kültür
• Popüler kültür
• Yüksek kültür
• Karşı kültür bulunur.

Kültürleri kendi içinde değerlendirmek kültürel eşitliğin insan hak ve özgürlükleri hukuksal büyutların da dikkate alınmaması gerektiğini savunan ve kültürlerin dışardan yargılanamayacağı düşüncesine dayanan görüş Kültürel Rölativizm olarak geçer.

Genel olarak yabancı bir kültürün değer ve alışkanlıklarının yerli bir lültür üzerinde yaymak ve yerleştirmek için ekonomil ve siyasi güç kullanılması anlamında olmakla birlikte farklı yerel ve ulusal kültürlerin özellikle de ABD'nin kültür endüstrisi ürünlerinin kuşatmasıyla yok edildiğini öne sürenlerin ifade ettiği kavram Kültürel Emperyalizm olarak geçer.

Kitleler için kitlesel bir şekilde ve "kültür endüstrisi" (Frankfurt okulu) tarafından tcari kaygılarla üretilen ama kitlesel düzeyde tüketilen halk kültüründen farklı olarak aşagıdan yukarı değil yukarıdan aşağıya yönelik olmasından medyanın büyük rol oynadığı kitle kültürüne Popüler kültür denilir. Okan Bayulgen güzel ornektir bu duruma.

Toplumun bütünlüğü için gerekli olduğu düşünülen ve bireylerin davranışlarını düzenleyen remi/yazılı yada resmi/yazılı olmayan kurallara Norm denilir.

Kültür endüstrisi kavramını öne süren kapitalizmin kültürü sömürü aracı olarak kullandığını savunan okul Frankfurt Okuludur.

Toplumdaki ortak kültürü önemli ölçüde paylaşmasına rağmen gündelik yaşam içinde farklı inanç pratik ve tarzları takip eden azınlıktaki toplumsal grupların kültürüne Alt Kültür denilir. Hippilik ibnelik gibi.

Bireyin kendi kültürel değerlerini merkeze alarak başka kültürleri kendi kültürünün değer sisteminden değerlendirmesi ve yargılamasına Etnosantrizm denilir efendi! Batılıların at gözlüğüyle bizlere dışardan bakması güzel bir örnek. Haklı değillermi evet haklılar fakat her toplumunda kendi normları var yahu! Bu dönüşüm birden bire yada sizinkine benzer bir dönüşüm eşliğinde olmuyor. Dertliyim bu konuda konuşturmayın lan beni.

Wailliam Ogburn tarafından ortaya atılan ve bir toplumsal sistedeki maddi ve manevi kültürün karşılıklı ilişkisinde veya değişme sürecinde ortaya çıkan bir uyumsuzluk hali olarak tarife edilen kavram Kültürel gecikmedir.

• Kültürel determinizm kültürün değişmez ve çok güçlü içinde yer alan bireylerin de onun bir nevi esiri olduğu düşüncesine dayanır.
• Kültürel sermaye bireylerin özellikle aileleri aracılığıyla sahip olduğu dilsel yeterlilik sosyal tarz ve görgü gibi kültürel niteliklerdir.
• Kültürel gecikme bir toplumsal sistemdeki maddi ve manevi kültürün karşılıklı ilişkisinde değişme sürecinde ortaya çıkan bir uyumsuzluk halidir.
• Bir bilimsel disipline bilim topluluğuna belirli bir süre için model oluşturan ve topluluğun üyeleri tarafından yaygın olarak kabul edilen kavramsal çerçeceye paradigma denilmektedir.

Britanya kültürel çalışmalar okulu için atfedilenler!

• Yüksek kültür aşağı kültür kavramını rededer.
• Popüler kültürü meşru bir alan olarak tanımlar.
• Kültürün özerliğine vurgu yapar.
• Kültürü egemen güç/iktidar ilişkileri tarafından biçimlendirildiğini düşür.

Kültüre ilişkin tanımların sınıflandırmasında yer alan kavramlar tortular porsuklar.

• Paylaşılan anlam sistemi olarak kültür.
• Bütün bir yaşam tarzı olarak kültür.
• Yüksek kültür olarak kültür.
• Estetik olarak kültür.
  

Genel olarak estetik terimi nat ve güzelligi belirleyen genel ve evrensel ilkelerin belirlenmesi ile ilgili ve felsefe içinde bir alt disiplin olan sanat felsefesi ile yakından ilişkili olan kavram: "Estetik"

Bir toplumun ya da toplumsal grubun varlığını devam ettirebilmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu düşünülen düşünce ilkelere Değer denilir.

Gramsci'nin geniş halk kesimlerinin egemen sınıf(lar) tarafından kültürel ve ahlaksal olarak yönlendirildiğini ifade eden kavramı Kültürel Hegomonya olarak geçer.

Kültürün özerliğine vurgu yapan ve kültürü egemen güç/iktidar ilişkileri tarafından biçimlendirildiğini düşünen kültürü sabit statik ve değişmez bir sistem olarak değil tam tersine dinamik ve sürekli yenilenen bir süreç ve çatışma alanı olarak kavramsallaştıran okul Birmingham Okulu.

Tüm kültürel fikirlerin maddesel üretim sisteminin bir yanısıması olduğu ve böylece hakim sınıfın çıkarlara hizmet ettiğini belirten klasik sosyoloji yaklaşımına Marxist yaklaşım deniliyor.

Bireylerin özellikle aileleri aracılığıyla sahip olduğu dilsel yeterlilik ve sosyal tarz ve görgü gibi kültrel niteliklerine Kültürel Sermaye denilir.

Kültür endüstrisinin kapitalizmin tahakkümünü yaygınlaştırmak insanları ve onların kültürel anlatımınlarını metaya dönüştürmek için teknolojiyi nasıl kullandığını ve aklı nasıl araçsallaştırdığını göstermeye çalışan yaklaşım Frankfurt okulu.

Kültüre ilişkin çok sayıda farlı tanım belirli gruplar sınıflandırılabilir. Bu gruplara örnekler

• Yüksek kültür olarak kültür
• Bütün bir yaşam tarzı olarak kültür
• İdeoloji olarak kültür
• Paylaşılan anlam olaram kültür.

Kültür terimine dair yüz altmış dört farklı tanım olduğunu belirterek kültürün ingiliz dilindeki en karmaşık iki üç kelimeden birisi olduğunu belirten kültür kuramcısı Raymond Williams.

Kültürü bizi en çok ilgilendiren tüm konularda dünyada söylenen ve düşünülenlerinin en iyisi seklinde tanımlayan ve kültürü estetik mükemmellik ile özdeşleştiren kuramcı Matthew Arnold.

Bir toplumda azınlıkta olan grupların değer tutum inanç ce yaşam tarzına işaret eden kültüre Azınlık kültürü denilir.

Genel olarak yabancı bir kültürün değer ve akışkanlıklarının yerli bir kültür üzerinde yaymak ve yerleştirmek için ekonomik ve sisyasi güç kullanılmasına kültürel emperyalizm.

İdeoloji olarak kültür olgusuna yönelik bir model oluşturabilecek fikirler Karl Marx eserlerinde mevcuttur.

Modern kitle kültürünün yirminci yüzyılda kapitalizmin ideolojik tahakkümünün kilit aracı olduğunu öne süren okul: Frankfurt okulu

Kültürel gecikme kavramı William Ogburn efendiye aittir.

Siyaset ve Toplum

Siyasetin tanımı dikkate alındığında siyasetin sahip olduğu özellikler

• Hükümet sanatı olarak siyaset
• Gücün ve kaynakların dağılımı olarak siyaset
• Uzlaşma olarak siyaset
• Kamusal hayat olarak siyaset

Atatürk otorite tiplerinden en çok Karizmatik Otorite tipine daha çok uyuyor.

Toplumsal açıdan önemli bir grubun veya sınıfın içinde bulunduğu durumu simgeleyen inanç ve fikirler ile toplumsal grupların çıkarlarının meşrulaştırılması anlamına gelen kavram İdeoloji kavramıdır.

Var olan toplumsal ekonomik siyasal ve kültürel ortamın korunmasını temel alan düşünce sistemi : Muhafazakarlıktır.

Sosyalizm düşüncesinin özellikleri:

• Üretim araçlarının kolektif mülkiyetine dayanır.
• Eşitçi bakış açısı vardır.
• Karl Marx'ın düşünceleriyle sistemli hale getirilmiştir.
• Sınıfsal temelli bir bakışa sahiptir.

Bireycilik liberalizm'in benimsediği kavramlardan biridir.

Farklı dinden ve inançtan insanların eşit koşullarla aynı kurallara uymak durumunda bulundukları dinsel ve inançsal anlamda hiç kimseye dinsel ayrıcalık ve üstünlük tanınmadığı ve modern demokrasinin vazgeçilmezliğinden olan toplum düzeni laikliktir.

1980'kerde etkinlik kazanmış ve temek olarak birey ve pazarı alan devletin piyasa üzerindeki müdahalesini kaldırmayı amaçlayan ve tam anlamıyla serbestçe işleyen bir pazar sisteminin etkililik büyüme ve verimlilik sağlayacağını savunan yeni sağ eğilime NeoLiberalizm denilmektedir efendi!

Sosyalizm ile liberal değerlerin harmanlandığı devletin göreli olarak müdahalesinin mümkün olduğu sosyal refah devlet anlayışının egemen olduğu sosyal adaletin önemsendiği bir ideolojidir. 20. Yüzyılın yarısından itibaren kapitalizm kendi iç dinamiğinde reforme edilmesini piyasanın devlet müdahalesi ile iyileştirilmesini savunan görüş Sosyal Demokrasi olarak geçer!

İşlevselci yaklaşıma ait görüşler:

• Toplumdaki temel ihtiyaçları merkezine alır.
• Devlet toplumda düzeni sağlar
• Diğer devletlerle kurulan ekonomik ilişkiler siyasi ilişkileri de zorunlu kılmaktadır.
• Devlet karmaşık toplumsal sistemi yönlendirmek zorundadır.

Ortak menfaat etrafında birleşen ve bunları gerçekleştirmek için siyasal otoriteler üzerinde etki yapmaya çalışan örgütlere sosyolojide Baskı Grupları olarak geçerler. Baskı uygular bu gruplar daha çok mesela bir futbol topuna hızlı bir tekme sonucu top nasıl şeklini değiştirip daha sonra eski halini alıyorsa ona benzer bir durum çok ciddiyim ;)

Çoğulcu yaklaşım görüleri:

• Hükümet demokrasilerde toplumun istekleri ve çıkarları doğrultusunda hareket eder.
• İki yada daha fazla siyasi parti arasındaki rekabet temsili hükümet için gereklidir.
• Siyasi partiler modern toplum ve devlet yapılarının olmazsa olmazlarıdır.
• ABD, Fransa ve İngiltere siyasal sistemleri en gelişmişine sahiptir.

Doğru olan savlar

• Marksist-çatışmacı yaklaşıma göre toplumdaki genel çatışmanın kaynağı sınıfsal çatışmadır.
• İşlevselci yaklaşım devleti toplumun gereksinimlerine göre tanımlar
• Max Weber gelenekselci, karizmatik ve yasal - akıl olmak üzere üç otorite tipi belirler.
• Elit teorisi toplumun elit bir grup tarafından yönetildiğini iddia eder.

Eagleton'ın sınıflamış olduğu ideoloji tanımları:

• Toplumsal yaşamdaki fikir inanç ve değerleri üreten maddi süreç
• Toplumsal açıdan önemli bir grubun veya sınıfın içinde bulunduğu durumu simgeleyen inanç ve fikirler
• Toplumsal grupların çıkarlarının meşrulaştırılması
• Bir yönetici grup yada sınıfın çarpıtma yolu ile çıkarlarını meşrulaştırması

Toplumdaki tüm baskı şiddet ve zor ile kurumları denetimi altına alan ve toplumsal meşruiyetten yoksun devlet tipine Totaliter yönetim şekli.

Sosyal demokrasi görüşün özellikleri

• Liberalizm ile sosyolizm arasındadır.
• 20. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
• Kapitalist sistemin kusurlarının devletin sürece müdahalesiyle giderilebileceğini düşür.
• Ulus devletin için anlamlı bir siyasi birim olmuştur.

Hükümet toplumun istekleri ve çıkarları doğrultusunda hareket eder gücün baskıcı olmasından çok meşru olması tercih edilmektedir. Siyasal olması tercih edilmektedir. Siyasal partiler temsili hülümetler için gerekli organizasyolar ve modern olmazsa olmazları kabul edilir. Bu düşünceyi savunan siyaset sosyolojisi çoğulcu yaklaşımdır.

Elit Teori için laflar hazırladım!

• Toplum bir elitler grubunca yönetilmektedir.
• Toplumlar yönetici ve yönetilen sınıf olarak ikiye ayrılır.
• Wifrede Pareto ve Gaetano Masca tarafından geliştirilmiştir.
• Yönetici elitler, askeri elit, dini elit, işadamları eliti, aydın eliti de dönetici elitlere etki etme gücüne sahip olabilmektedir.

Marksist-Çatışmacıyaklaşımın özellikleri

• Bütün sınıflı toplumlarda üretim araçlarının yönetici sınıf tarafından sahiplenildiği düşünülür.
• Aile ve hukuk, egemen sınıfın devamlılığı için işlevsel görülür.
• Devlet, sınıflı toplumda egemenlerin aracı şeklinde tanımlanır.
• Komünist bir toplumda üretim araçları bireysel değil kolektiftir düşüncesi vardır.

C.w Mills'in ileri sürmüş olduğu "iktidar seçkinleri" analizinde ABD'de Askeri Elitler - Büyük Şirket Yöneticileri - Siyasal Elitler olarak üç seçkin grubu belirlemiştir.

Siyasetin tanımı içersinde yer alan özellikler

• Kamusal hayat olarak siyaset
• Uzlaşma ve uyum/çatışma olarak siyaset
• Hükümet etme sanatı olarak siyaset
• Gücün ve kaynakların dağıtımı olarak siyaset

İktidar kavramı ile belirtilen özellikler:

• İktidar siyasal alan ilişkin bir kavramdır.
• Başkalarını etkileme ve kontrol edebilme yeteneğidir.
• Bireylerin/grupların kendi düşüncelerini ve çıkarlarını başkalarına kabul ettirebilme iradesidir.
• İktidar gerektiğinde zor kullanımını içerebilir.

Eaglaton'un varolan ideoloji tanımları

• Bir egemen siyasi iktidarı meşrulaştırmaya yarayan fikirler
• Bilinçli toplumsal aktörlerin kendi dünyalarına anlam verdikleri ortam
• İçinde bireylerin toplumsal yapıyla olan ilişkilerini yaşadıkları vazgeçilmez ortam
• Toplumsal yaşamın doğal gerçekliğe dönüştürüldüğü süreç

Liberalizmin değer ve inanç sisteminde yer alanlar: Özgürlük birey hoşgörü, akıl

Muhafazakarlık ideolojisine ilişkin ifadeler:

• Aydınlanma düşüncesine ve bu düşüncenin neden olduğu akla karşı çıkar
• Tepkiselci ve gelenekselcidir.
• Modern toplum öncesindeki gelenekleri değerleri savunur.
• Eşitlik özgürlük ve halk egemenliğine karşı çıkar.

İşlevci yaklaşımın devletin işlevlerine ilişkin düşüncesi ile çelişmektedir:

Devletin işlevlerini ortadan kaldırmakla çelişiyor.

Toplumsal Değişme ve Küreselleşme

1960'lı yıllarda Latin Amerika'da az gelişmişlik sorununa kendi perspektifinden bakarak analiz etmeye çalışan ve merkez çevre ikiliğini kullanan yaklaşım Bağımlılık Okulu. Modernleşme Okulana karşı gelmiş bunlar.

Küreselleşmeyi tarihsel süreç içersinde inceleyen Robertson'un belirtmiş olduğu aşamalar:

• Oluşum aşaması
• Olgunluk aşaması
• Belirsizlik aşaması
• Kalkış Aşaması

Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler:

• Fiziki faktör
• Kültürel faktör
• Demokgrafik faktör
• Teknolojik faktör

Toplumsal değişim için yapılan değerlendirmeler

• Toplumsal norm ve değerlerdeki değişimi de içerir.
• Nötr bir kavramdır.
• Toplumsal kurumlarda toplumsal değişmede dönüşür.
• Gelişme ilerleme kavramlarıyla yakından ilgilidir.

Evrimci yaklaşımın temel iddaaları

• Evrim bütün toplumlarda görülür
• Evrimin belirli bir yönü vardır.
• Evrim herhangi bir birim için kendi potansiyelini gerçekleştirme sürecidir.
• Evrim doğal bir süreçtir.
• Evrim süreklidir ani değişmler yoktur.

Yalnızca tek bir bakış açısıyla kendi kültürel değerlerinin üstün görmesi ve bu bakış açısını diğer toplumların incelenmesinde de kullanılmasına Etnosantrizm denilir.

Comte'un toplumsal dinamik kavramı - Toplumsal değişme kavramına karşılık gelir.

Doğru olanlar

• Marx sınıf çatışmasını toplumsal değişmenin dinamiği olarak ele almıştır.
• Weber toplumsal değişmeyi bir toplum biçiminden diğer toplum biçimine geçiş olarak açıklamıştır.
• Evrimci yaklaşım toplumsal değişmeyi basitten karmaşıklığa doğru giden düz bir çizgi de ele almıştır.
• Neoliberalizm küreselleşme çağında ortaya çıkmıştır.

1980 lerden sonra görülen sermaye birikim modeli ve üretim örgütlenme biçimi olan piyasa koşullarının gerektirdiği her türlü esnekliğe - esnek üretim istihdam, uzmanlaşma ve ücret dayanan düzenleme Postfordizm üretim tipidir. 1980 lerden sonra etkili olmaya başlamıştır.

Modern toplumların dönüşümlerini geleneksel toplum ekonominin kalkınmanın ön koşulları kalkış olgunluk ve yaygın tüketim olmak üzere beş aşamalı evrensel modeller önererek inceleyen düşünür Walt Whitman Rostow'dur.

Dünya Sistemi Teorisi yaklaşımının özellikleri:

• Tarihsel bir açıdan bakmıştır.
• Merkez , yarı çevre ve çevre kavramlarının kullanmıştır.
• Dünya sisteminin kapitalist üretim biçimine dayandırmıştır.
• Kapitalizmin ulusal sınırların ötesinde uluslararası düzeyde örgütlenme olduğunu dile getirmiştir.

Küreselleşme konusunda görüş bildiren gruplar:

• Küreselleşme karşıtları
• Aşırı küreselleşmeciler
• Küreselleşme konusunda dönüşümcüler
• Küreselleşme konusunda kuşkucular

Küreselleşmeye nötr bakanlar diye bir sınıflama şekli yok.

A.Giddens'in yapmış olduğu sınıflamada Birinci Dünya Toplumları içersinde yer alanlar:

• Amerika
• Japonya
• İngiltere
• Yeni Zelanda

Evrimci yaklaşımın görüşleri:

• Evrim sürekilidir ve bütün toplumlarda görülür.
• Evrimci yaklaşım durağan ve düzenli toplum anlayışına sahiptir.
• Evrimin belirli bir yönü vardır.
• Evrim herhangi bir birim için kendi potansiyelini gerçekleştirme sürecidir.

Pozitif bilimin özellikleri

• Sadece gözlemlenebilir olaylarla ilgilenir.
• Biriktirdiği olgusal bilgiler arasında yasa benzeri ilişki kurar
• Kestirmenin imkanlı olduğunu savunur.
• Yöntem olarak deney ve gözlem kullanılır.

Toplumsal değişmeyi biyolojik organizmanın evrimsel sürecine benzeterek basitten karmaşıklığa doğru parçaların farklılaşması birbirine bağımlılaşması ve bununla birlikte parçalar arasında bütünleşmenin yaşandığını savunan düşünür H. Spencer efendidir.

Eğitim sağlık barınma ve asgari düzeyde gelir gibi temel insani ihtiyaçlara yönelik hizmetlerin ve yardımların sosyal güvenceler aracılığı ile devlet tarafından sağlanmasına Refah devleti adı verilir.

II. Dünya savaşı'nda 1970'lerin sonuna kadar hakim olan kitlesel üretime dayalı sermaye birikim modeli ve üretim örgütlenme biçimidir: Fordizm

Modern teknolojinin kullanımın olması ve üretimin her aşamasında yeterli teknik bilgi ve girişimciliğin bulunması Rostow'un Ekonomik Büyümenin Aşamaları adlı eserinde belirttiği modern toplumların geçirdiği dönüşümdeki aşamalardan hangisine karşılık gelir: Cevap Olgunluk

Robertsona göre küreselşmenin tarihsel gelişim sürecinin aşamaları

• Belirsizlik aşaması
• Tohum aşaması
• Başlangıç aşaması
• Kalkış aşaması

Postfordist üretim biçiminin özellikleri

• Fason Üretim
• Esnek istihdam
• Küçük ölçekli firmalar
• Esnek ücret politikaları

Modernleşme Okulu'nun toplumsal değişmeyi açıklamak için kullandığı ikili kavram Geneksel Toplum - Modern toplum

Evrimci yaklaşımın temel özellikleri

• Değişme süreklidir.
• Her toplum kendi içinde değişme potansiyeline sahiptir.
• Değişim aşamalı ve zorunludur.
• Değişme normal doğal ve evrensel bir süreçtir.

• Comte ilerlemeyi üç hal yasası ile tanımlamış ve karşılaştırmalı yöntemi kullanmıştır.
• Durkheim toplumsal değişmeyi mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya geçiş olarak tanımlamıştır.
• Marx doğu toplumlarını analiz etmek için ATÜT(Avrupa tipi üretik tarzı) kavramını kullanmıştır.
• Spencer toplumsal değişmeyi farklılaştma ve uzmanlaşma süreci olarak ele almıştır.

Toplumsal değişmeyi ilerlemeci bakış açısıyla ele alan ve ilerlemenin ölçütü olarak ideolojik düzeyki değişmeleri inceleyen sosyal bilimci Comte

Weber'in toplumsal değişme anlayışının özellikleri:

• Toplumsal değişmeyi kültürel dinsel faktörlerle açıklamıştır.
• Toplumsal değişme anlayışı avrupa merkezci bakış açısına dayanmaktadır.
• Toplumsal değişme anlayışı özünde Avrupa ' da kapitalizm doğuşunun analizine dayanmaktadır.
• Toplumsal değişmenin temelini karizmatik hareketler oluşturur.

Keynes efendi Refah Devleti anlayışının ekonomi politikasında belirleyici rol oynayan tam istihdamın sağlanabilmesi için devletin ekonomiye müdahale etmesi gerektiğini iddaa etmiş bir ihtisatçıdır!

Evrimleşme süreci içinde nüfus artışının önemli bir yeri olduğunu savunan ve evrimleşmenin toplumdaki fonksiyon ve yapıların farklılaşması bir üst düzeyde bütünleşmesi ile oluştuğunu savunan sosyal bilimci Durkheim efendi imiş.

Ekonomik Büyümenin Aşamaları kitabunda geleneksellik ve modernlik arasındaki büyüme aşamalarını sıralayan toplumbilimci Rostow efendi!

Sosyolojide Temel Yaklaşımlar

Sosyolojinin isim babası Aguste Comte'dir.

Comte'un insan düşüncesi ve toplumsal evrim için söz konusu ettiği üç aşamanın sıralaması : Teolojik - Metafizik - Pozitif

"Sanayi toplumu" kavramını ilk olarak ortaya atan kişi : Saint Simon olmuştur.

Positivist sosyologlar:

• Emile Durkheim
• Saint Simon
• Auguste Comte
• Herbert Spencer

Karl Marx tarihsel maddecidir.

Evrim teorisinin biyolojik organizmalarının evrimsel gelişimini toplumsal değişme teorisinde de kullanan ve bu yüzden de yaklaşımı "Sosyal Darwinizm" olarak adlandırılan sosyolog Herbert Spencer efendi imiş peh!

Karl Marx'ın sosyolojinin özellikleri

• Modern toplumun farklılıklara ve sınıflara dayandığını düşünür
• Diyalektiği yöntem olarak kullanır.
• Toplumsal emek ve üretim ilişkileri önemli kavramları arasındadır.
• Toplum analizinde alt yapı ve üst yapı olmak üzere iki ayrıma gider.

Toplumsal dayanışma tiplerini ilk ortaya atan kişi Durkheim'dir. Onda vardır yani Karl Marx ile alakası yok kısacası.

Marx'ın toplum anlayışı göz önünde bulundurulduğunda üst yapıda yer alan unsurlar:

• Devlet
• Aile
• Siyaset
• Hukuk

Durkheim'in sosyoloji benimsemiş olduğu temel yaklaşım İşlevselcilik'tir. İşlevsel bir bütün olarak ele almıştır mevzuyu aferin.

Sosyolojide Çatışma teorisinin temek argümanları:

• Toplumsal sınıfsal farklılaşmaya dayanmaktadır.
• Toplumda sınıflar arası mücadele vardır.
• Egemen sınıf sömürüyü maskelemek için kültürü araç olarak kullanabilir.
• Çatışma mülkiyete dayalı da olabilir etnik temelde de olabilir.

Sosyolojide toplumsal eylem anlam ve ideal tipler üzerinde duran düşünür: Max Weber efendi.

Max Weber efendi toplumsal eylemi yorumlamak ve açıklamak ile ideal tipler oluşturma çabası içinde olmuştur.

İşlevselci yaklaşımın temel özellikleri:

• Toplumu işlevsel bir bütün olarak görür.
• Toplum öz-düzenlemeye sahip bir sistem olarak ele alınmıştır.
• Çevredeki değişime karşı toplumun kendini koruma mekanizmaları yarattığı fikri vardır.
• Evrimci bir anlayışa sahiptir.

Toplumsal düzenin bireylerin dilsel yada dilsel olmayan simgelere yükledikleri anlamlar üzerinden hergün yeniden ürettiklerini savunan sosyolojik yaklaşım Sembolik etkileşimciliktir.

Saint Simon için söylenecek laflar!

• İlk sosyolog, ilk sosyolisttir!
• Toplumu evrimci ve pozitivist bir çerçevede ele alır.
• Feodal askeri ve sanayi toplumlarından bahseder.
• Toplumsal değişmedeki problemlerin muhatabının sosyoal fizik olduğunu belirtir.

Comte'un sosyolojide başvurduğu kavramlar:

• Toplumsal statik
• Toplumsal dinamik
• Tarihsellik
• Pozitif aşama

Durkheim'in kullanmış olduğu temel kavralar:

• Mekanik dayanışma
• Organik dayanışma
• Anomi
• İş bölümü

Toplumsal gerçekliğin modern cağda ortaya konan yaklaşımlar tarafından kavranmayacağını bu yüzden de akılcı düşünme biçimleri ile bu yöndeki iyileşmelerin iflas ettiğini öne süren yaklaşım Postmodern Teori'dir.

Klasik sosyoloji içersinde bulunan sosyologlar:

• Karl Marx
• Max Weber
• Emile Durkheim
• Augute Comte

Organik dayanışmanın özellikleri

• Farklılaşmaya dayalıdır.
• Karmaşık işbölümü vardır.
• Günümüz sanayi toplumlarında geçerlidir.
• Uzmanlaşma söz konusudur.

Weber'in modern toplumlarda insanın inisiyatifini özgürlüğünü ve değerini yok eden yönetmelikler ve kurallardan oluşan demir kafeslere benzettiği rasyonel örgütlenme tipi Bürokrasidir.

Toplumun bireylerden bağımsız ayrıca onların üstünde ve üzerinde bir gerçekliği olduğunu savunan sosyolog Durkheim'dir.

Bozuk işlev, açık işlev, gizli işlev, gibi geliştirdiği bazı kavramlarla işlevselci sosyolojik analize önemli katkılar sağlayan sosyoloh Merton'dur.

Eleştirel Teori olarak bilinen yaklaşımın temcilcilerinden biri Louis Althusser'dir.

Comte'un insan toplumları için önderdiği evrimsel gelişme modelinde insan düşncesinin geçtiği farz edilen üç temel aşamanın doğru sırakaması Teolojik - metafizik - pozitif

Toplumsal değişmenin doğal seleksiyon yasalarına göre işlediğini savunan ve bu açıdan "Sosyal Darwinizm" olarak adladırılan yakşamın genel temsilcisi Spencer efendi!

Tarihsel Materyalizm olarak bilinen teporinin geliştiricisi Marx efendi!

Toplumsal değişmeyi sırsıyla mekanik ve organik adı altında iki farklı toplumsal düzen ve dayanışma tipi altında inceleyen sosyoloh Durkheim

Toplumu toplumsal eylemlerden meydana gelen bir oluşum olarak gören ve sosyolojinin çalışma nesnesini toplumsal eylem olarak tanımlayan sosyolog Weber.

Kadın erkek eşitsizliği üzerine kurulan ilişlkilerin analiz edilmesine ve dönüştürülmesine yönelik olarak geliştirilen teorilere genel olarak Feminist teoriler denilir

Toplumsal düzenin insan özneler tarafından gündelik yaşamda sembolik etkileşim ve iletişim aracılığyla hergün yeniden insaş edildiği ileri süren yaklaşımın genel adı Sembolik Etkileşimciliktir.

Toplum, Bilim ve Yöntem

Sosyolojik düşünmenin bireye kazandıracağı özellikler:

• Toplumsal olayları ve olguları farklı değerlendirebilme.
• Eleştirel bakabilme
• Sorgulayıcı olabilme
• Bildiğini zannettiği şeyleri yeniden inceleme

Sosyolojik düşünme kesin doğruları elde edebilme yetisi kazandırmaz.

Toplum tipleri:

• Avcı ve toplayıcı toplumlar
• Kırsal toplumlar
• Tarım toplumları
• Endüstri toplumları

• Her ulus toplumdur ancak her toplum ulus olmayabilir
• Yüz yüze etkileşim halindeki gündelik toplumsal davranışların incelenmesine genellikle mikro-sosyoloji adı verilir.
• Siyasal sistem yada ekonomik ölçek gibi daha büyük ölçekli toplumsal düzenlerin çözümlenmesine ise makro-sosyoloji adı verilir.
• Krallık ya da imparatorlukla yönetilen ve farklı sınıflar arasında eşitsizliklerin bulunduğu toplumlara sanayileşmemiş toplumlar adı verilir.
• Toplum bireylerin toplamından ibaret değildir.

Toplumsal sorunlara örnekler:

• Türkiyede boşanmaların giderek artması
• Domuz gribi vakasının yaratmış olduğu toplumsal etkiler
• Türkiyede işsizliğin yükselmesi
• Evsiz insan sayısındaki artış

Fakat gel görkü milletvekilinin boşanmış olması sosyal bir sorun değildir. Magazin haberleri felanda yani laçkalaşmayalım absürt polemiklerle!

Toplumsal Kurumlara örnekler:

• Eğitim
• Hukuk
• Ekonomi
• Aile

Okul mesela: Toplumsal kurumun sadece bir örgütüdür kurum olamaz.

Toplumsal yapının özellik örnekleri:

• Toplumsal kurumları içerir.
• Toplumsal ilişkilerin sürekliliği ve örgütlülüğü vardır.
• Toplumları birbirinden ayırır.
• Norm ve değerleri içinde barındırır.

Her davranış toplusal değildir.

Sosyolojide toplumsal olgu olabilecek;

• Türkiye'de yaşanan iç göç.
• Türkiye'den Almanya'ya yaşanan göç.
• Türkiye'deki boşanmalar
• Türkiye'nin batısında sanayileşmenin artması

Rol çatışmasına verilebilecek örnek: Bir öğretmenin okulda kızına ders verirken evde anne olması, çocuğunu dövmesi tokatlaması felan.

Bilim olması gerekeni değil olanı araştırmaktadır.

• Konusu olan olguları gözleme dayanarak kavramak betimlemek ve sınıflamak.
• Olgular arasında nedensellik ilişkisi kurmak
• Olgular arasındaki nedensel ilişkileri gözlem yoluyla sınayıp açıklama yapmak
• Doğruluğu ispatlanmış ilişkilerin genellemesini yaparak ileriye yönelik çıkarımlarda bulunmak

Yorumlayıcı yaklaşımın özellikleri:

• Toplumsal gerçekliği bireylerin ona verdiği anlamda aramaya çalışır.
• Araştırmadaki amacı toplumsal eylemi anlamaktır.
• İncelenen toplumsal eylemin bağlamına bakılır
• Sadece görünün olguları ve ilişkileri sosyolojinin konusu yapar.

Verilmiş statü örnekleri

• Türk olmak
• Doğulu olmak
• Müslüman olmak
• Fransız olmak

Normlarla ilgili bilgiler

• Belirli durumlarda insanların nasıl davranması gerektiği konusunda yaptırım olan beklentilere norm denilmektedir.
• Örflerde yaptırımlar daha ağırdır.
• Yasalar siyasi otorite tarafından dayatılan yazılı normlardır.
• Cinayetler hem örf hemde yasalara uymayabilir.

Sosyolojinin bir bilim olarak doğuşuna etki eden faktörler:

• Sanayi devrimi
• 19. yüzyılda Avrupa'da yaşanan toplumsal değişimler
• Gelecekte toplumun nasıl olacağını tahmin etme ihtiyacı
• 19. yüzyıl düşünürlerinin yeni toplusal düzen arayışları

Tanımlar

• Bilim dallarının alt kategorilerine disiplin denilmektedir.
• Psikoloji bilimi bireysel davranışları inceleyen bir bilimdir.
• İnsan kültürülerini inceleyen bilim dalı antropolojidir.
• Sosyolojinin tüm sosyal bilimlerle ilişkisi vardır.

Pozitivist yaklaşım ile eleştirel yaklaşım arasında yapılan karşılaştırmalar

• Pozitivist toplumlar gerçekliği fiziksel gerçeklikler gibi bireylerin öznellikleri dışında var olanlarla sınırlı tutarken, eleştirel yaklaşımı savunanlar toplumsal gerçekliği görünür toplumsal ilişkilerin arkasında saklı olduğunu düşünür.
• Her ikiside toplumsal gerçekliğin bilinebileceğini düşünür.
• Pozitivist yaklaşım sadece ileriye dönük kestiriler yapabilmekle sınırlı kalırken eleştirel yaklaşım toplumsal ilişkileri dönüştürmeyi amaçlar.
• Pozitivist insanların rasyonel hareket ettiklerini düşünürken eleştirel bakanlar ise insanların düzen tarafından aldatıldıklarını yabancılaşmaya uğradıklarını savunur.

Feminist yaklaşım özellikleri

• Temel amaçlarından biri toplumdaki cinsiyete dayalı ilişkilerin varlığını göstermektir.
• Ataerkillik içinde ezilmiş kadınları güçlendirmek ister.
• Pozitivizmi erkek egemen bakış açısını yansıttığı için eleştirir.
• Cinsiyetçi iktidar yapısının dönüşümünü amaçlar.

Nicel araştırmaların özellikleri:

• Temel olarak pozitivist yaklaşıma dayanmaktadır.
• Araştırmanın başında oluşturulmuş olan hipotezlerin sınanmasına dayalı yapılır.
• Araştırmacılar nesneldir.
• Sosyal olgular arasında neden sonuç ilişkisi ortaya konmaya çalışılır.

Sosyolojik araştırmalarda sorulan soru türleri

• Gelişimsel soru
• Olgusal soru
• Karşılaştırmalı soru
• Teorik soru

Toplumu oluşturan temel gruplardan ve toplumsal kurumlardan meydana gelen kalıcı sürekli ve örgütlü ilişkilere Toplumsal Yapı denilir.

Bir davranışın toplumsal davranış olarak kabul edilebilmesi için ; Başkalarının davranışlarına yönelik olarak yapılması.

Toplumsallaşma ile ilgili olarak doğru datalar:

• Doğumla başlar ve ölene dek sürer.
• Benliğin gelişmesini sağlar
• Kültürün nesilden nesle aktarılmasını sağlar
• Bireyin üyesi olduğu toplumun kültürlü, norm ve değerleri öğrenmesi sürecidir.

• Değerler davranışlarımızı yargılarken ve hayattaki amacımızı seçerken başvurduğumuz standartlardır.
• Farklı toplumların değerleri birbirinden farklı olabilir.
• Normlar belirli durumlarda insanların nasıl davranmaları gerektği konusunda yaptırımı olan beklentilerdir.
• Vatanseverlik bir değer, istiklal marşı çalınırken ayağa kalkmak ise bir normdur.

Bilim kavramı hakkında ahkam

• Bilim sistemli ve organize edilmiş bilgiler bütünü ve teknik yöntemdir.
• Bilim hem bir düşünme yöntemi hemde bir bilgi edinme yoludur.
• Bilimin amacı doğruluğu ispatlanmış ilişkileri genellemeler, yasalar ve teoriler haline getirerek gelecekle ilgili çıkarımlarda tahminlerde bulunmaktır.
• Bilim hem bilgiyi üreten sistemin hemde bu sistemin ürettiği bilginin adıdır.

Aşagıdakilerden doğru olan kavramlar:

• Teori bilgiyi nasıl biriktireceğimizi ve nasıl anlamlandıracağımızı gösteren gözlemlenebilir bir olgunun nedenlerini açıklamaya yönelik birbiriyle ilişki kavramlar sistemidir.
• Araştırmada incelediğimiz değişkenler arasında olduğunu varsaydığımız ilişkiye ilişkin sınanabilir ifadeler hipotez olarak adlandırılır.
• Doğru olduğu kabul edilen ve sınanmak için oluşturulmayan yargı ve genellemeler varsayım olarak adlandırılır.
• İki yada daha çok kavram arasındaki ilişki hakkındaki yargıyı ifade eden cümlelere önerme adı verilir.
• Pozitivist yaklaşım toplumsal olguların doğal olgular gibi ele alınıp incelenmesini savunur.
• Yorumlayıcı yaklaşım nedensel açıklamayı ve yorumlamayı amaçlar
• Eleştirel yaklaşım toplumsal ilişkileri eleştirmeyi amaçlar.
• Feminist yaklaşım toplumsal ilişkilerdeki cinsiyetçi iktidar yapısını dönüştürmeyi amaçlar.

Uygarlık Tarihi Ara Deneme Sınavı Notları

Homo Erctusların başlıca özellikleri:

• Gelişmiş alet teknolojisi kullanma çok teknolojiklermiş.
• Büyük hayvanları avlama
• İletişim becelerinde gelişme
• Ateşi bilinçli olarak kullanma

İnsanoglunun ilk köy yerleşimlerni kurduğu tarım yapıp hayvanları evcilleştirdiği Çağ'a Paleolitik Çağ adı verilir.

Sümerlerde ilk yazılı reforlarıyla tanınan sümer kralı Urakagina efendi.

Akbabalar steli Eannatum adlı sümer kralı tarafından yaptırılmış.

Sümerler iö 2900-2350 tarihleri arasındaki erken hanedanlar dönemi Mezopotamya'ya Akkadların gelişiyle son bulmuştur.

Mezolitik döneme özgü alet teknolojisine Mikrolit adı verilir. Obsidyen başka birşeydi.

Son insan türü yani modern insanlar Homo Sapiens efendiler.

Tarih öncesi çağlardan köylerin kentlere dönüşmesi ve tarımcı köy toplumlarından kent devletlerinin doğması Kalkolitik Çağ'da olmuş Bakı çağı.

Uygarlığın doğuşunu hazırlayan koşullar:

• Sulamalı tarımın başlaması
• Yerleşik yaşama geçilmesi
• Artı ürünün yaratılması
• Kent Devletlerinin ortaya çıkması

Eski mezopotamya bölgesinde insanlar tarih öncesi Paleotik Çağdan itibaren yaşıyorlar.

Yaradılış Destanı Hammurabi Devri'nin kültürel durumunu sosyal gelişimini en iyi şekilde anlatır.

Sümerler'de ilk yazılı reformları ile yanınan sümer kralı Urakagina efendi.

Sümerler tarafından bilinmemesine rağmen Hammurabi Kanunlar'nda yer alan kısasa kısas cezasına Talion deniliyormuş.

Babil Kulesi, İştar Kapısı ve dünyanın Yedi harikasından biri olan Asma Bahçeleri Yeni Babil Devleti zamanında yapılmıştır.

Eski Mısır Tarihi'nde eski Mısır dini olan Amon dinini ve politeizmi (Çok Tanrıcılık) geri getiren kral Tutankamon efendi imiş.

Haçepsut daha öncede tekrarladığım gibi kadın firavunlardan. Bu klopatraya ne zaman geleceğiz merak ediyorum.

Eski Mısır'da Yeni Krallık Dönemin'de savaş kazanan kralların yaptırdıkları tapınakların en ünlülerinden birisi Karnakmış.

Eski Mısır'da mumya yapılırken iç organların kurutulduktan sonra konulduğu çömleklere Kanopik adı veriliyormuş.

Eski Mısırlılarda İ.Ö 700'den sonra kullanılan hiyeratik yazının basitleştirilmiş hali olan yazı tipi Demotik yazı tipidir.

Anadolu'da çömlekçi çarkı ilk kez Erken Tunç Çağı'nda kullanılmaya başlanmış bkz img

Hitit Kraliçeleri Tavananna ünvanını kullanmış.

İ.Ö 7. YY ikinci yarısında parayı icat eden uygarlık lidyalı efendiler.

Tunç, altın yada gümüşten yapılmış giysi uçlarını tutturmaya yarayan veya süs amaçlı kullanılan bir tür çengelli iğneye Fibula deniyormuş.

Neolitik Çağın hiç bilinmeyen en erken evreleri konusunda yeni bilgiler sağlayan Anadolu'unun bugüne kadar saptanmış esn eski kötü Hallan Çemi Höyüğü.

Asya Hun Devleti öncesi orta Asya kültürleri arasında yer alanlar:

• Afenesyevo Kültürü
• Andronovo Kültürü
• Tagar Kültürü
• Karasuk Kültürü

Orta Asya'da insanlar üzerinde süreki belirleyici bir unsur ekonomik faaliyetlerin şekillenmesinde de en öenmli faktör Coğrafyadır.

Ailelerin bir araya gelmesiyle Oymak oluşur.

Türk devletlerinde hükümdarların kullandıkları ünvanlar:

• Tanhu
• Erkin
• Kağan
• Han

Medlerin Anadolu'da egemenlik kurmak için Kızılırmak çevresinde savaş yaptığı devlet Lidyalılarmış bunuda bilemedim.

Miken Uygarlığında linear B yazısı kullanılan dönemde kral kelimesi anlamına gelen Wanax

Arkaik Çağ'da yaşayan miletoslu Thales'in bilime yaptığı en önemli katkı : Güneş tutulmasını önceden hesaplamıştır.

Thera yanardağının patlaması ve Miken Uygarlığı'ının giderek yükselmesi Minos Uygarlığının çöküşüne neden olmuş.

Felsefeinin temelini idealar Kuramı ve İnsan Ruhunun Ölümsüzlüğü üzerine kuran Politeia(Devlet) isimli bir kitabu bulunan ünlü düşünür Platon efendi.

Antik Yunan da yeraltı dünyasının baş tanrısı Hadestir. Tanrı hades adına budarım hepinizi!

Bugünki Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya Kıtalarının birleşik haline Laurasia adı verilir.

Üst Paleolitik Dönemde yaşamış insan Homo Sapiens lerdir.

Sulamalı tarım ilk defa Mezopotamya bölgesinde başlamış.

Neolitik Çap'da Ortadoğu'da tarıma ilk alınan tahıllar Arpa Buğdaydır.

Geçiçi iskan yerlerindeki hayatın sona erdiği ve yerleişik yaşama doğru yönelimin gerçekleştiği çağ Mezolitik Epipaleotik Çağ.

Eski Mezopotamya'da kralın vekili olarak davalara bakan kişiye Sukkal denilirmiş.

Mezopotamyada edebiyatında arkadaşı Enkidu'nun bir hastalıktan ölmesi üzerine ölümden korkarak ölümsüzlüğü aramak için yola çıkan Sümer kralı Gılgamış.

Eski Mezopotamyada Assurlu tüccarların Anadolu'ya getirerek sattıkları maden Kalaydır.

Sümerlerde "Güneş Tanrısı" Utudur.

Assurluların anadoludaki ana ticaret merkezi Kaneş/Neşadır.

Eski Krallık Dönemi'nde Güneş Tanrısı Ra için yaptırılan anıtsal tapınak 5. Mısır Sükakesi firavunlarına aittir.

Eski Mısırlıların tapındıkları tanrılar:

• Horus
• Anubis
• Sobek
• Osiris

Eski Mısır'da ölüler mahkemesine başkanlık eden tanrı Osiris efendiymiş bilmiyordum öğrendim.

Eski Mısır'da mumyalama işlemi sırasında vücut içersinde bırakılan iç organ Kalp

Eski Mısır'da Orta Krallık zamanından günümüze kadar bozulmadan gelebilen tapınaklardan birisi Mentuhotep Tapınağı.

Hitilerin önemli mimari eserleri arasında bulunan aslanlı kapı ve kral kapısının bulunduğu Hitit kenti Hattuşa.

Urartu - Frig - Lidya krallıklarının başa geçen kralları sırasıyla

I. Sarduri - Midas - Gyges

Anadolu'da toplumların daha iyi örgütlenebildiği ve yöneticilerin güçlü bir sınıf olarak ortaya çıktıkları çağ Erken Tunç Çağıdır.

Frig fasadlarının en büyüğü ve görkemlisi Midas Anıtıdır.

Friglerin ana tanrıçası Matardır.

Asya Hun Devleti öncesi Orta Asya Kültür merkezleri içinde Sakara yer alır.

Asya Hunlarında Ordu ile eş anlamda kullanılan kavram Börü'dür

Elamlılara ait özellikler:

• En önemli yerleşim yerleri Elamdır.
• Huban ve İnşusinak'ın en büyük tanrıları olması.
• Kral ile birlikte "dörtler kurulu" denilen danışma meclislerinin olması
• İran'da tarih çağlarının başlatan toplum olması.

Medler Assur İmparatorluğuna İ.Ö612 de son vermişler.

Granikos, issos ve gaugamela savaşlarında Büyük İskender'e yenilerek Pers İmparatorluğunun yıkılmasına sebep olan imparator III. Darius efendidir.

Ekhinos: Dor düzeninde abakusun altında kalan dış bükey kesitli silme

Arkaik çağ'da aristokrasi ve demoktasi arasında resjim türü tyranlık

Karanlık Çağda Atina'da krala yardım eden hukuk koyuyucusu Tesmotet diye geçiyor.

Yunanistanda yaşanan Kolonizasyon hareketi ile ilgili: İ.Ö 8. Yüzyılda Yunanistan'da yarıma elverişli toprakların yetersiz olması ayrıca ticari ve ekonomik sebeplerden ötürü başlamıştır.

Arkaik çap'da Atinada Nomos adı verilen kanunlarda oy verme hakkını fakir vatandaşlara da verilmesini sağlayan kişi Solon efendidir.

Dinazorların ve ilk memelilerin ortaya çıktığı dönemde tek bir parça olan kıtanın adı Pangea'dır.

İnsan yaratıcılığının ilk ürünleri olan taş aletler ilk defa Homo Habilis insan türü tarafından yapılmıştır.

Ölü gömme adetini ilkolarak uygulayan insan türü Homo Neanderthalensis giller.

Mezopotamya'da kurlan devletlerden biri olan ve Kalde Devleti'de denilen devlet Yeni Babil Devletidir.

Paleotik Çağ'ın özelikleri

• Sanatsal faaliyetlerin başlaması
• Ateşin kullanılması
• İnsanların ölülerini gömmesi
• İlk taş aletlerin yapılması

En eski ateş izlerinin bulunduğu yer Afrikadır.

Çağ Sıralamaları

1. Paleotik
2. Mezolitik
3. Neolitik
4. Kalkolitik

Mezopotamyada çanak çömlek yapımına başlanan çağ Neolitik Çağdır.

Akkad Hanedanının kurucusu olan Kral Lugalzaggezi efendi.

Eski Mezopotamya Kanunları

• Urakagina Kanunu
• Ur-Nammu Kanunu
• Ana-İttuşu kanunu
• Lipit-İştar Kanunu

Mısır Firavunları

• I. Tetmosis
• Haçepsut
• III. Sesostris
• I. Ramses

Eski Mısır tarihinde Eski Krallık Dönemi için Piramitler Çağı kullanılır.

Mezopotamyada İ.Ö 3200 lerde görülen ilk yazılı belgelerin ortaya çıktığı şehir Uruktur.

Güneşi tek tanrı olarak kabul ettirmek isteyen ve Eski Mısır'a tektanrıcılığı getirmeye çalışan firavun Eknaton'dur.

Eski Mısır'In kullandığı hiyaroglif yazıda kullanılan işsaretlerin kısaltılması sonucunda oluşan yazı tipi Hiyaratik yazı türüdür.

Veziri İmhotep'e kendisi için Basamaklı Piramit yaptıran Mısır Firavunu Coser efendi. İbne piramit yaptırıyor kendine ya fantaziye bak.

Anadolu'da ateşin ilk kullanımına ilişkin ocak ve odun kalıntılarının bulunduğu Antalyadaki ünlü mağara Karain Magarası.

Eski Assur Ticaret Çağ'ında Anadolu'da kurulan büyük pazar yerlerine verilen isim Karum'dur.

Hitit Edebiyatı Eserleri:

• Telepinu Efsanensi
• Kaybolan Tanrı
• Kumarbi Efsanesi
• İlluyankas Mitosu

Terek'in tanımı: Orta Asya'da tarım yapılan arazi.

Hun Devletinin Kurucusu : Teoman.

Anadolu'ya yazılı getirerek Anadolu'nun tarihi devirlere girmesini sağlayan halk Assurlular.

Başkentletleri:

• Urartu - Tuşpa
• Frig - Gordion
• Lidya - Sardis

Hunlara çeşitli toplumlar tarafından verilen isimler

• Hsing-nu
• Huna
• Hiunh-nu

Eski Türkler'de nelde devlet yöneticileri için yapılan bazen taş bazen tahtalarla çevirili mezar odasının üzerine tepe şekilinde toprak yığması ile oluşturulan mezar türüne Kurgan denilir.

Minos uygarlığının merkezi Girit Adası.

Şehir planlamacılığında düzgün sokakları dik açı ile kesişen "ızgara plan" ı geliştiren Hippodamos.

Bouleterion'un tanımı : Günümüzde meslic binalarıyla aynı işleve sahip komu yapısı.

Antik Çağ'da dünyanın yedi harikaları arasında:

• Ephesos Artemis Tapınağı
• Rodos Heykeli
• Babil'in Asma Bahçeleri
• Olympia'daki Zeus Heykeli

bulunuyor

Khiton ve Hymation: Eski Yunanlıların günlük yaşantılarında gitdikleri elbiselerin adlarıdır.

Eski Yunan Uygarlığı

Minos uygarlığının en önemli şehir merkezi olan ve 1500 odalı saray bulunan şehir Knossos'tur.

Minıs Uygarlığının merkezi girit adasında bulunan Knossos şehridir. Dİğer şehirler de Minos Uygarlığının önemli yerleşmeleri arasındadır.

Homeros'un İlyada adlı eserinde anlattığı Akalar ve Toyalılar arasında geçen savaşın hangi uygarlık döneminde gerçekleştiğini sanılmaktadır sorusuna okkalı bir Miken Uygarlığı Dönemi çağı diye cevap vermek lazım. Bağırarak sınavdan atılmadan.

Yunanistanın'ın güney ucu olup gönünümüde Mora yarımadası olarak bilinen yerin antik çağdaki adı Plopennes ' tir.

Dorların Yunanistanda egemenliği ele geçirdikleri dönemin özelliği

• Yunanistan'ın Karanlık Çağ'ı olarak bilinen dönemidir.
• Seramik bezeme sanatında geçmişin doğal ve canlı motifleri yerini keskin geometrik desenlere bırakmıştır.
• Polis adı verilen kent devletleri ortaya çıkmıştır.
• Yunanistandaki bazı toplulukları Anadolu'ya göç etmiştir.

Antik Yunanlılarda bütün tanrıların yöneticisi ve gök tanrısı Zeus efendidir. Adildir kendisi boş bırakmış halkı bu özgürlükten feragatle halk felsefeye atılmış hatta sonraları, yanlış hatırlamıyorsam. İkametgahta Olimpos gözüküyor bu arada. Orada takılıyormuş.

Klasik Çağda yaşamış modern tıbbın kurucusu olarak bilinen ve mesleğe yeni başlayan hekimlerin onun adını taşıyan yemini ettikleri bilim adamı Hipokrat Efendiden başkası değildir.

İ.Ö490 yılında yapılan Maraton savaşı Atina ile Pers Devletleri uygarlıkları arasında olmuş. Maraton koşuları buradan geliyor. Yunanlılar persleri yamultmuş.

Herşey insanın gördüğü, kavradığına göredir, kesin gerçek yoktur insana göre değişen nispi gerçekler vardır. Biçiminde özetlenen düşünceye sahip ve i.ö 5. yy da orya çıkan felsefe Sofizm'dir.

Büyük İskender'in Asya seferi ile Yunan kültürünün Yunanistan sınırlarından çıkarak doğu Akdeniz ve Ön Asya'nın eski ve köklü kültürleri ile karışması ve kaynaşması sonucunda oluşan kültür Hellenizm kültürüdür.

Antik Yunanda Klasik Çağ i.ö 500-400 arasını kapsar.

Antik Çağ'da dünyanın yedi harikasından biri kabul edilen ve devasa ölçüleri ile tanrısallığı vurgulamak istenen ve Phedias'a yaptırılan eser Zeus Heykeli'dir.

Büyük İskender'in imparatorluğu hangi olan sonucu parçandığına dair:

İ.Ö 323 yılında Babil'de İskender'in varis bırakmadan ölümü sonucu komutanları imparatırlığı daha küçük devletlere ayırmışlardır.

İ.Ö 5 yy.dan itibaren felsefe tarih yazımı biyolojik ve mimari olmak üzere pek çok alanda kendini geliştirmiş Yunanistanı etkileyerek uygarlığın gelişmesini sağlayan bölge İyonya'dır.

Eski Yunan tanrılarından hangisi akıl bilgelik tanrıçası diye sorulacak olursa Athena.

Arkaik dönemde bazen halk bazen de aristokrat kesimin desteğini alarak bir darbe ile iktidara gelen kişinin yönetimi olan düzen Tyranlıktır.

Antik Yunan Uygarlığı'nın yaratıcı dönemlerinin başladığı Arkaik Çağ'da felsefenin başiği olan İyonya'daki kent Miletos'tur.

Klasik Çağ'da Peloponnes savaşları Atina ve Sparta şehir devletleri arasında yapılmıştır.

Antik Yunan'da daha çok spor yapılan kuruluş Stadyumdur.

Tek Bildiğim hiçbirşey bilmediğimdir sözü ile felsefesi özetlenebilen klasik çağ'a damgasını vurmuş Perikles'in yakın arkadaşı olan filozof Sokrates efendi. Bizimkiler o sıra birbirini yiyormuş adamların en iyi yaptığı şey savaşmak abi ahahaha ulan bugün hala sizin yaşantınızın vebalini çekiyoruz ulan mitarist bir devletiz a.mk

Eski Yunanda Arkaik Çağ i.ö 800-500 yılları arasında geçmiş.

Orta Asya ve İran Uygarlıkları

Doğu Asya tarihinde iki büyük devlet arasında imzalanan I.Ö 201 tarihli Pai-Teng Antlaşması Hun ve Çin devletleri arasında imzalanmıştır.

Asya Hun Hükümdarları

• Teoman
• Mete
• Ki-ok
• Chün-Chen

Hunlardan önce orta Asya'da yaşayan göçebe TÜrklerin evcilleştirdikleri hayvanlar içinde en önemli verdikleri Attır. Kısaca At.

Göktanrı tarafından Hun hükümdarlarına verdiğine inanılan devleti yönetme yetkisine Kut denir.

Orduda ilk defa onluk teşkilat olarak adlandırılan ve bügünde kullanılan sistemi ilk olarak ortaya koyan Hun hükümdarı Mete'dir.

Eski Türk inancında anlamı "gök" veya "gök tanrısı" olan kavram Tengri'dir.

İlk yazı işaretini taşıyan tabletlerin kullanılması ile İran'da tarih çağları ilk olarak Elam Toplumunda başlamıştır. Elam'ın başkenti Susa şehrinde yapılan kazılarda ilk yazılı tabletlerin bulunması İranda tarihi çağların Elamda başladğını gösterir.

Med Devletinin başkenti Ekbatana'dır.

Pers imparatorluğunun kurucusu hükümdar II. Kyros efendidir. Kendisi Hz II. Kyros olarakta anılır. Şaka şaka.

Pers Kralı Kserkses zamanında gerçekleşen mevzular:

• Ordusunu çanakkale boğazının serin sularında öldürmemiş tabi napmış: Gemilerle yaptırdığı bir köprüden geçirmiş herif. Aferin ona.
• Termopilai geçidinde Spartalı askerleri yenmiş.
• Salamiste Yunan donanmasına yenilmesi
• Plataya'da Yunanlılara karada yenilmesi.

Pers mimarı ve sanatında görülenler:

• Saray
• Yol
• Heykel
• Kabartma

İ.Ö 490 yılında Pers ordusunun sayıca kendisinden az olan Atina'lılara yenildiğini savaş Maraton savaşıdır.

İ.Ö 214 'lerde yapılan Çin Seddi Çin İmparatorluk sınırlarını belirlemek için hemde bizim hunhar Hunlardan paçayı kurtarmak için yapılmıştır.

Hunlarda kağan başkanlığında toplanan ve boy beylerinden oluşan meclis Toy diye geçer.

Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi ile yazılmış Orhun-Yenisey kitabeleri Göktürk Türkleri tarafından dikilmiştir.

Elam Devletinin başkenti Susadır.

Mısır'ı Pers İmparatırluğu'na kazandıran hükümdar II. Kabyses efendidir. (Hazreti hazreti)

Perslerde eyaletlerin başında görevlendirilen valilere Satrap adı verilirdi onlarda göbek adı olarak kullanırdı bunu ibneler.

Zerdüşt dininde sözcük anlamı bilgeliğin hükümdarı olan tanrı Ahuramazda'dır.

Darius efendi lidyalıları örnek alarak kendi adına bastırdığı altın paralara Dareikos ismini vermiş. Belki kendisi vermemiştir oraya takılmak yerine ismiyle olan uyumundan testte çıkarsa anımsayacağım.

Eski Anadolu Uygarlıkları

Anadolu'da Paleotik Çağ'ın en eski yerleşmeleri İstanbulda-Yarımburgaz, Antalya'da Karain'dir.

Anadolu Kalkolitik Çağ özellkleri

İlk kullanılan madenin bakır olması

Tamamen tarımcı topluluklar ortaya çıkması

Taş aletlerin giderek azalması ve madenciliğin gelişmesi

Özgün baya bezemeli çanak çömleğin ortaya çıkması

Avcılık ve toplayıclıkla geçinme Paleotik Yontma Taş Devrinin özelliğidir. Kalkolitik Çağ'da Anadolu'da tarım başlamıştır.

Erken Tunç Dönemi'nin sonlarında Orta Anadolu'da etkin bir beyliğin merkezi gibi görünen ve en önemli özelliği Kral Mezarları olarak adlandırılan 13 gömünün bulunduğu yerleşim Alacahöyüktür

Anadoluda Erken Tunç Çağında'da ortaya çıkan gelişmeler:

Anadoluda ilk kez kullanılan çömlekçi çarkı

Kağnı biçiminde dört tekerlekli araba

Anadolu'da yazıyla birlikte tarihi çağların başlaması

Anadolu'ya ticaretle birlikte giren yazı

Eski Hitit Devleti Orta Tunç Çağında kurulmuştur.

Eski Hitit Devleti kralları:

Anitta

Telepinu

I.Hattuşili

I.Muşili

I.Sargon Hitit değil asur kralıdır.

Tarihin bilinen ilk büyük antlaşması olan Kadeş Antlaşması Hitit Ve Mısır arasında yapılmıştır.

Urartu Kralları

Minua

İşpuini

I.Sarduri

I.Argişti

Kyros Pers kralıdır.

Başka bir yerde saptanamayan yoğunluk nedeni ile Urartu Krallığına Hidrolik Krallık adının verilmesini sağlayan bayındırlık faaliyeti: Sulu tarım için önem taşıyan su kannaları barajlar ve göletlerin çokluğu Urartulara Hidrolik Krallık adının verilmesinin nedenidir.

Bir yandan Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Urartu, Kuzet Suriye ve Assur ile diğer yandan Batı Anadolu sahilleri ve kıta Yunanistan ile ilişkiye giren Anadolunun İlk Demir Çağ Kralı olarak haklı bir üne sahip olan Frig Kralı Midas'tır.

Devlete Lidya, başkente de Sardis denilmeye başlanması Gyges zamanında gerçekleşmiştir.

Erken Neolitik Çağ'da binden fazla konuta sahip olduğu bilinen Yakın Doğu'nun en büyük kasabalarından olup köy aşamasını geçip kent uygarlığı yaratmış olan ve Konya takınlarında bulunan yerleşim yeri Çatahöyük'tür.

Feodal ve teokratik bir yapıya sahip olan Hitit Devleti'nde krallar Tabarna ünvanının kullanırlardı.

İ.Ö 9. YY ortalarında başkenti Tuşpa olan Van bölgesinde kurulmuş devletin adı Urartu'dur.

Assurlu tüccarların belirli bir serbestlik içinde yaşayıp ticaret yaptıkları ve liman yada rıhtım anlamına gelen yerleşmelerin adı Karum'dur.

Lidya Krallığı'nın başkenti Sardis'tir.

Antik batı kaynaklı bilgilere göre Frigler; Anadoluya Makedonya ve trakya yolu ile gelen Traklar'dan oluşan göç etmiş bir topluluktu.

Frigler başkenti Gordion'dur.

Anadolu'da Friglerden önce görülmeyen kral ve soylu kişiler için yapılmış çoğukez altında ahşap yada taştan bir mezar odası bulunan yığma toprak yada taştan mezar anıtın adı: Temülüs'tür.

Sembolik Mantık Görsel Dersler

5-Sembolik mantik 1 @ Yahoo! Video

6-Sembolik mantik 2 @ Yahoo! Video

7-Sembolik mantik 3 @ Yahoo! Video

Devamı bu link üzerinden inceleyiniz.

http://video.yahoo.com/watch/5847979

Eski Mısır Tarihi ve Uygarlıkları

Erken dönemde mısırda meydana gelen gelişmeler:

Aşağı ve Yukarı Mısır krallıkları birleşerek merkezi devleti oluşturmaları

Hiyeroglif yazının gelişritilmesi

Daha sonraki dönemlerde kullanılacak krallık sisteminin oluşturulması

Coser'in basamaklı piramitinin yapılması

İlk kadın firavun Yeni krallık döneminde tat geçen 1. Tutmosis'in kızı Haçepsuttur.

Eski Mısır tarihinde yaşanan üç ara dönemin nedenleri

Hiksos istilası

Eyalet valilerinin bağımsız davranmaları

Rahiplerin güç kazanması

Firavunların otoritelerini kaybetmeleri

Eski mısır tarihinde Hurri kökenli Hiksoslar Mısırı ele geçirip 1.5 sülaleyi Orta Krallık döneminde kurmuşlardır.

3. Sülale döneminde Vezir İmhotep tarafından Sakkara'da basamaklı ilk piramit Firavun Coser için yaptırılmıştır.

Piramiti bulunan firavunlar:

Keops

Kefren

Mikerinos

Snefru

Ra'cedef

Snefro

Coser

II. Ramses'in ve Eknaton'un kendine ait bir piramiti yoktur.

Yeni Krallığın en parlak dönemi; Firavun III. Amenofis zamanında gerçekleşmiştir.

Eski Mısır tarihinde bulunan Tabakalar:

Memurlar

Rahipler

Zanaatkarlar

Çiftçiler

Eski Mısırda görülen bilimsel çalışmalar:

365 günlük güneş sistemi yılı geliştirmişlerdir.

Kırıkları ve açık yaraları iyileştirmeleri

Güneşin gölge uzunluğuna göre saati tespit etmeleri

Pi sayısını gerçek değerine çok yakın biçimde hesaplamaları

Mısır yazılı belgelerinde zamanla hiyeroglif işaretlerinin kısaltılmasıyla tümüyle farklı biçimde ortaya çıkan yazı Hiyeratik yazı türüdür. Yönetim ve kukuk metinlerinde hiyeroglifin kısaltılarak kullanıldığı yazı türü hiyeratik yazıdır.

Eski Mısır tarihinde gerek siyasal gerekse ekonomik bakımdan özel bir önemi olmayan toplumsal birim kölelerdir.

Mısırlıların İ.Ö 3000 lerde geliştirdikleri Dünya kültür tarihi açısından önemli olan takvim Nil nehrinin periyodik taşkınlıklarına ilişkiseldir.

Mısırlılar yazı yazmada Papirüsü kullanmışlardır.

Eknaton'un kendisine ait bir mezar piramiti yoktur.

Eski Mısır tarihinde ilk kadın firavun Haçepsut'un yaşadığı dönem Yeni Krallık dönemidir.

Ön cephesinde 20 metre yüksekliğinde oturur durumda 4 kral heykeli bulunan ve II. Ramses tarafından yaptırılan tapınak Abu Simbel'de bulunmaktadır.

Mısırlı mimarların henüz tam bir piramit yapmayı başaramadıkları için üst kısmın eğilimi artırılarak bitirilen ev bu nedenle "eğri piramit" olarak adlandırılan piramit Snefru adına yaptırılmıştır.

Sözcük anlamı "büyük ev" olan firavun sözcüğünün kral anlamında kullanılması Yeni Krallık döneminden itibaren kabul görmüştüri.

Hititlerle yapılan Kadeş Savaşı sonucu tarihin devletler arası ilk yazılı antlaşmasını yapan firavun II. Ramses'tir.

Mısır Krallıklarının i.ö. 3000 lerde kerpiçten yapılmış mezarların adı Mastabalar'dır.

Eski Mezopotamya Tarihi ve Uygarlığı

Erken hanedanlar döneminde kral yönetimindeki Sümer Kent devletlerine Örnekler:

Uruk

Ur

Kış

Lagaş

Babil bir Sümer şehri değildir.

İ.Ö 2 bin yılın başlarında yükselen ve oluşturudukları geniş ticaret ağı ile Mezopotamya kültürünün farklı bölgelere yayılmasına ve farklı kültürlerin mezopotamyaya taşınmasına neden olan toplum ASSURLULAR dır.

Öyleki Ticaret yolu ile kültürlerarası etkileşimi sağlayan toplum Assurlardır.

Yeni Babil Devleti döneminde yeni yıl şenliklerinde kullanılan tören yoluna açılan ünlü eser İştar kapısı dır.

Öyleki iştar kapısı tören yoluna açılan eserdir.

Agedanın Kralı, Dört Bir Yanın Hükümdarı, Evrenin Hükümdarı gibi unvanları kullanan kral Naram-Sin'dir. Naram-Sin Akad Kralıdır.

Sümerce yazılmış kurallar:

Ur Nammu Kanunu

Ana-İttişu Kanunu

Lipit-İstar Kanunu

Urakagina Kanunu

Hammurabi Kanunu

Urakagina Kanunu Sümer Kanunlarının en eskisi olarak kabul edilen kanundur.

Akkadca yazılmış kurallar:

Orta Assur Kanunları

Tanrıların evi olması yanında yazıcı okulu kütühane ve arşiv işlevide gören Mezapotamya yapısı Ziggurattır. Ziggurat Tapınak olmanın yanı sıra diğer kültürel işlevlerede sahip olan bir yapıdır.

Çivi Yazısı ile yazılan ilk yazılı belgeler Sümerce yazılmıştır. Diğer dillerde daha sonra yazılmıştır.

Kahramanlık Çağı (Tufan Öncesi) krallarla ilgili Sümer destanları:

Yaradılış

Gılgamış

Ninurta

Lugalbanda

Tammuz bir tanrı adıdır.

Eski Mezapotamyada matematiksel çalışmalar:

Altmış tabanlı sayı sistemi

Çarpım cetveli

Birinci ve ikinci dereceden denklem çözümleri

Çeşitli geometrik şekillerin alan ve hacim hesapları

Eski Mezopotamyada Ay Takvimi kullanılması Astronomi ile ilgilidir.

Eski Mezopotamyada yerleşik yaşama geçildikten sonra görülen teknolojik değişimler:

Çömlekçilik

Çiftçilik

Dokumacılık

Camcılık

teknolojik değişimler içersindedir.

Mezopotamyalı toplumların uygarlığa katkıları

Çömlekçi çarkı

Araba tekerleği

Saban

Yelkenli Tekne

Sümerlerden farklı olarak kent devletlerinden ziyade evren ve dünya krallığı kavramını mezopotamyaya getiren kavim Akkadlardır.

Anadolu'nun yazı ile tanışması ve tarihi çağlara girmesi Assur tüccarları sayesinde olmuştur.

Assurlu katiplere Sümerce öğretmek için Sümerce-Akkadca olarak iki dili yazılan ve 11 tablet halinde bunun kanun Ana-İtişu kanunudur.

Mezaopotamya'nın en önemli mimarı eserlerinden olan tapınak-ev anlamına gelen yağıt Ziggurat'tır.

Mezopotamya'da tanrılara veya tanrılaşmış krallara ölçülü ve kafiyeli olarak yazılmış övgü (Kasideler) Laturjik Eserler denir.

Bir haftayı yedi gün kabul eden ve ilk hafta sonu tatilini başlatan toplum Sümerlerdir.

Mezopotamyada zamanla ilgili olan çalışmalar:

Zamanın 60 dakikalık saatlerle ölçülmesi

Ay takviminin kullanılması

İlk defa gün kavramını geliştirmeleri

Güneş saatleri yapmaları

Eski Mezopotamya'da tıp biliminin gelişmesinin temel nedeni, Doğaüstü ve sihirli güçlere inanamları olarak kayda geçmek lazım.

Dünyanın Oluşumu ve Tarih Öncesi Çağlar

İnsanıve insanın atalarını kapsayan homininlerin diğer primatlardan ayıran en önemli özelliği: İki ayak üzerinde dik duruş sergilemeleridir.

Tarihi dönemleri tarih öncesi dönemlerden ayıran ölçüt yazının bulunmasıdır.

Arkeolojik tarihlemem yöntemi tabakalamadır.

Paleotik yani Eski taş çağı insan yaşamının özellikleri:

Taş aletlerinin yapılması

Toprağa yerleşmemiş olmaları

Küçük gruplar halinde yaşamaları

Avcılık ve toplayıcılıkla geçinmeleri

İlk sanat ürünlerinin ortaya çıkması

Paleotik yani Eski taş çağında kullanılan aletler

El baltaları

Taş bıçaklar

Ok uçları

Mızrak uçları

Taş aletler yaptıkları için ilk insan türü olarak kabul edilen ve becerikli insan anlamına gelen tür : HOMO Habilis ler.

Ortadoğu ve Doğu akdeniz ' de yaşanan Orta Taş çağı : Epitaleolitik Çağıdır.

Neolitik Çağın özellikleri:

Tarımın keşfedilmesi

Hayvanların evcilleştirilmesi

Çanak çömlek yapımının başlaması

Ağaç dalları kamışlar ve çamurlu yuvarlak kulubeler yapılması

Kalkolitik çağın özellikleri:

Köylerin kentlere dönüşmesi

Ekonomik çıkar bölgeleri oluşması

Artıe ürün üretilmesi ve depolanması

Sulu tarımın başlaması

Tapınak ekonomisi kalkolitik çağın bir özelliğidir.

Uzun mesafeli ticarete konu olan ilk mal absidyendir.

Anadoluda görülen neolotik yerleşimler:

Caferhöyük

Göbekli tepe

Çayönü

Hallan Çemi

Neolitik çağda yetiştirilen tarım ürünleri

Buğday

Arpa

Mercimek

Nohut

Tarih öncesi çağlardan olan çağ Kalkolotik çağdır

Üç çağ sisteminin sıralandırılması: Taş çağı, Tunç Çağı, Bakır Çağıdır.

Ateşi bilinçli olarak kullanan ilk insan türü : HOMO ERICTUS lar.

Bütün dünyadaki insan topluluklarının DNA örnekleri incelendiğinde genetik açıdan en büyük çeşitliliğin bulunduğu bu nedenle modern insanın en uzun süre yaşadığı ve evrimleştiği kıta AFRIKAdır.

Tarih öncesisi çağlarda alet yapımında kullanılan maddeler:

Taş

Obsidyen

Kemik

Boynuz

İlk defa ölülerini gömen insanlar Homo Neanderthalensis gillerdir. Aferin.

Bakır çağı da denilen kalkolotik çağın tarihte sona erdiği İ.Ö 3500 olarak kabul edilir.

Uygarlığın başlangıcı olarak kabul edilen ilk devletlerin yaşadığı bölgelere örnekler:

Mezapotamya

Mısır

Çin

Orta Amerika

İlk Çağ Felsefesi Ara Sınav Genel Özet

Orphik-Dionysosçu evren düzeni anlayışı:

Toplumda dışlanan kesimde yaygınlık kazanmıştır.

Doğu kültüründen Yunan dünyasına girmiştir.

Yunan dünyasına ruhun ölümsüzlüğünü sokmuştur.

Öte dünyacı değil bu dünyacıdır.

Nomos sözcüğünün geldiği anlamlar:

Yasa

insana hakkı olanı verme

Dağıtmak

Kapalı sınırlar bütünü

Thunkydides'in önermiş olduğu site düzeni anlayışı hakkında

İnsan yaşamının amacı çıkara dayalıdır.

Site düzeni özünde bir güç mücadelesidir.

Site ortak bir sözleşmeye dayalıdır.

Site bireysel yarara dayalıdır.

Doğa düzeni (Pyhsel) ile toplum yada yasa düzenini (Nomoi) birbirinden ayıran düşünce SOFIST'lere aittir.

Eski Yunan'daki ilk tarih yazıcıları için söylenebilecekler:

Heredotos mitoları inandırıcılıklarına göre ayırmıştır.

Hekataios mitoslardaki akıl dışı öğeleri ayıklamaya çalışmıştır.

İlk tarih anlatıcıları mitosun tarihsel bir anlatı haline dönüşmesinde etkili olmuşlardır.

Thukydides mitosları gerçeğe yakınlıklarına göre ayıklamıştır.

Felsefenin ortaya çıkmasında etkili olgular:

Yunan mitosunun kendi içersinde giderek düzen arayışının yükselmesi

Yunan dünyasında dinin diğer uygarlıklara göre daha esnek bir yapıya sahip olmasından dolayı yaşanan nispi özgürlük ortamı.

Zenginleşen Yunan sitelerinin felsefeye zaman ayırabilmeleri.

Sitede farklı topmsal sınıflar arası mücadelenin varlığı.

Millet okulu düşünüleri hakkında:

Sadece felsefe değil matematik, astronomi gibi çeşitli disiplinlerle de ilgilenmişler.

Evrendeki görünür çokluğu tek ilke ile açıklamaya çalışmışlar.

Evrendeki oluş sorunu ile ilgilenmişler.

Arkhe olarak ortaya koydukları unsurlara tanrısallık atfetmişler, ateş , su , gibi odun yok içlerinde.

Millet okulu düşünürlerinin arkhe konusunda çalışmaları ve kavramlar:

Millet okulunun tüm düşünürlerini arkhe sorunuyla ilgilenmiştir.

Arkhe tek bir ilkeye indirgenerek düşünülmüştür.

Arkheleri evrenin özünü açıklamaya yönelik olarak orataya koymuşlardır.

Arhhelere canlılık özelliği de atfedilmiştir.

Anaksimandros'a ait düşünceler:

Arkhe olarak apeironu kullanmıştır.

Zıtlar arası mücadelenin evren düzeninde etkili olduğunu düşünmüştür.

Kosmos sözcüğünü bütünlüklü olarak ilk ortaya koyan düşünürdür

Herşeyin arkheden gelip arkheye döndüğünü belirtmiştir.

Havanın arkhe olarak genleşme ve yoğuşmask gibi hareketleri sayesinde oluşu açıklamaya çalışan düşünür Anaksimenes'tir.

Pythagorasçıların kullanmış olduğu ruhun erginmesi sürecinin doğru tanımı: Ruhun maddi unsurlardan arındırıp yüceltilmesi anlamını taşır.

Toprak, su, hava ve ateşin belli oranla birleştirilmesinden evrendeki herşeyin meydana geldiğini savunan Anyük Yunan düşünürü Empedokles'tir.

Demokritos'un atomlara yüklediği anlamlar:

Atomların hem fiziksel hemde mantıksal özellikleri vardır.

Renk, koku gibi özellikler atomların ikincil özellikleridir.

Atomların değişmezliklerinden mantıksal özellikler sorumludur.

Atomlar bölünemezler.

Demokritos'un ruh anlatışları:

Ruh ölümsüz değildir.

Ruh göçü yoktur.

Ahlak toplum düzeni ruhun duruluğunda mümkündür.

Ruh hayata canlılık verir.

Empedokles'in dünyadaki oluşu ve değişimi açıklayan görünüşü: Dört temel unsur sevgi tarafından birleştirilir, nefret tarafından ayrıştırılır.

Antik Yunan filozoflarından Ksenophanes'i düşünce tarihinde özgün kılan özellikler:

Madde ve ruh ayrımını yapmış olması

İdealar öğretisinin mimarı olması

Atım fikrini ortaya atan ilk kişi olması

Spermataları ilk defa söz konusu eden kişi olması

Tanrı anlayışı sosyal ve ahlaki içerikte taşır

Kesin bilginin tanrıya ait olduğunu düşünmüştür.

Mistoslardaki ve filozoflardaki tanrı anlayışını sentezlemeye çalışmıştır.

Tanrının evrensel unsurları düşünmeyle kımıldattığını düşünmüştür.

Ksenophanes'in tanrı düşüncesi ile ilgili yanlış bir değerlendirmesi:

Tanri atımların farklı oranlarda bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

Değili:

Tanrı inancının sosyal ve ahlaki bir yönü vardır.

Akıl kavramını teolojiye sokmuştur.

Geleneksel tanrı anlayışı ile filozofların tanrısallık anlayışı arasında senteze gitmiştir.

Tanrının evreni akıl gücü ile hareket ettiği düşüncesinin geliştirmiştir.

Antik yunan düşünürlerinden Anaksagoras ile Demokritos arasında yapılan karşılaştırmalar içersinde doğru olanlar:

İkiside çoğulcu maddecidir.

İkiside tözlerin sonsuz sayıda olduğunu savunmuştur.

İkiside hareketi maddeden ayrı bir ilk olarak kabul etmiştir.

İkiside evrende hareket ve oluşu kabul etmiştir.

Nous sözcüğünün nitelikleri

Tüm düzeni sağlayan güçtür.

Tanrısal nitelikteki aklı ifade eder.

Anaksagoras'ın temel kavramlarındandır.

Başlangıçta kaotik durumda olan şeylerin birbirinden ayrıştırarak düzenleyen güçtür.

Ruhu bedenden ayıran ve biri duyularımıza diğeri yalnız aklımızla kavranabilen iki alem öngören anlayışa Metafizik ikicilik denir.

İlk Çağ filozoflarıyla ilgili olarak değerlendirmeler:

Empedokles ve Anaksagoras evreni birden çok unsura dayandırarak açıklamışlardır.

Ksenokhanes göre tanrı sadece aklının düşünüşüyle tüm evreni sarabilir.

Demokritos mantıksal olanla fiziksel olanı birbirinden ayırmıştır.

Empedokles çoğulcu maddeciler arasında yer almıştır.

Demokritos'un atomlara yüklediği birincil özelliklerden biri değişmezliktir.

Antik Yunanda retorik sanatının yaygınşması için çabalayan sofistlerdir.

Sofistlerin felsefe tarihinde yapmaya çalıştığı yenilikler:
Eşitlik alanında çığır açmaları

Dil ve düşünce üzerinde önemli derecede durmaları

İnsanı merkezli felsefe geliştirmiş olmaları

Hitabet sanatı ile ilgilenmeleri

Sofistler için şunlar söylenebilir

Nitelikli nutuklar için dil ve düşüncenin önemine değinmişlerdir.

İnsanı merkeze almışlardır

Siyasal eşitliği savunmuşlardır.

Kesin ve genel bilgi olmadığını savunmuşlardır.

Platonun Sokratik diyaloglarında Soktates'in sergilediği davranışlar:

Ahlaki yıkımla ilgilenmiştir.

GEnçlerin eğitimi ile ilgilenmiştir.

İnsanların mutluluğunu esas almıştır.

Erdem üzerine görüşler bildirmiştir.

Sokratik Elegie'nin anlamı Çürütmedir.

Maleutike sözcüğünü Sokrates Ebelik/Doğurtma anlamında kullanmıştır.

Dionysosçu düzeni Hoerik Hesiodik Düzenden ayıran özellikler

Hayatın tüm alanlarını ilgilendiren çok boyutlu tanrı inancı.

Yabancı bir tanrı olarak doğu kültüründen yunan dünyasına girmesi

Sitenin değil bireyin kurtuluşunu öne çıkarması

İnsanın tanrısal yönünü burgulamak için zeus ve titanları kullanması

Antik Yunan da soy esaslı toplumsal düzeninden servet esaslı düzene geçiş SOLON la birlikte ortaya çıkmıştır.

Miora - Kader

Nomos - Yasa

Dike - Adalet Tanrıçası

Polis - Site

Gezip gördüğü ülkelerden yola çıkarak siyasi düzenleri gücü elinde bulunduranlara göre sınıflandıran Heredotos için:

Oligarşiyi gücün belli bir azınlıkta toplanması olarak açıklamıştır.

Demokrasiyi gücün halkla dağıtılması olarak açıklamıştır.

Monarşiyi gücün tek bir kişide toplanması olarak açıklamıştır.

Platon ve arisyoyoles üzerinde etkili olmuştur.

Yunan Tregedyalarının genel özellikleri:

İlk ortaya çıktığı dönemde Yunan dünyasının yerleişik inanışlarının yerleşik inançlarına yönelik bir eleştiri olmuştur.

Tragedya sanatı kaderi eleştirmiştir.

İnsan ruhunun ölümsüzğünü savunmuştur.

Tregedyanın özünde insanın sosyal ve bireysel yaşamına dair çelişkiler vardır.

Thukydides mitosları yorumlarken başvurduğu yöntemin temel ölçütü GERÇEĞE Yakınlıktır.

Antik çağ filozoflarının genel özellikleri

Daha çokdoğayı konu almışlardır.

Physis denilen yapının özünün kavranmya çalışılması

Pek az terimle çok az şeyi açıklayabilmeleri

İLkeye dayalı düşünmeyi ortaya çıkarmış olmaları

Evrendeki oluş ve hareketi gündemlerine almış olmaları

Felsefi düşünce sistematik ve ekonomik olmakla birlikte içsel/özsel bir özellik de sergiler.Özellikle ilk filozoflar dikkate alındığında bu özellik felsefenin aniteliklerinden hangisne işarettir diye bir soru olsa:

Doğayı kendisinde bulunan ilkelerle açıklamasına diye bir cevap vermem gerekiyormuş. Bu ilk çağ felsefsinden sittin sene geçemem gibi bir his doğdu aniden içime lanet olsun.

Thales'in arkhesi : Su

Anaksimandros arkhesi : Apeiron

Anaksimenes'in arkhesi : Hava olarak açıklamak kafi gelir.

Millet okulu düşünüleri;

Evrenin arkhesi

Evrenin hareketi ve oluşu

matematik

dünyanın evrendeki konumu

Konularına kafa yormuşlardır.

Zıt unsurların birbirnin yerini almasını haksızlık olarak görerek aynı zamanda ahlaki bir olan yasanın varlığını ortaya koyan düşünür Anasimandrostur bunuda bilemedim allah kahretsin.

Evrenin zıt güçler arasında mücadelenin yasasına dayalı olduğunu savunan iki antik yunan düşünürü

Anaksimenes - Anaksigoras

Demokritos'un evren anlayışı:Demokritos'un evren anlayışı:

Evren atomların farklı şekilde bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

Atomların hareketleri rastlantısal değildir.

İki evrenin değil tek evrenin insana hitap eden iki yönü vardır.

Evrenki herşey zorunluluğa bağlıdır.

Soktatesin dile getirmiş olduğu erdemin alt dalları şunlar :

Cesaret

Ölçülülük

Bilgelik

Dindarlık

Anaksagoras'ın evren düzenini açıklarken kullanmış olduğu "baskın nitelik" gerçek anlamı:

Şeylerin birbirinden farklı olmasını sağlayan niteliktir.

Ksenophanes' göre insan tanrıya ve evrene ilişkin kesin bilgiye ulaşamaz

Anaksagoras'a göre nous evrenin oluşuna ve düzenini sağlar

Demokritos dil ve nesne arasındaki organik ilişkiyi koparmıştır.

Empedokles tüm insanların sevgi tanrısına tapmalarının önermiştir.